Woningtekort, de energietransitie, het aanpassen aan de klimaatverandering, natuurversterking en duurzame landbouw moeten allemaal een plek krijgen op dat ‘kleine stukje aarde’ dat we Nederland noemen. De ruimte om dit allemaal voldoende te realiseren is schaars en de belangen zijn groot. Hoe weeg je al die belangen tegen elkaar af? En, neem je evenwichtige beslissingen met oog voor de toekomst van Nederland? Daar heeft de huidige regering moeite mee. Ik mis de nuance en balans in de discussies over hoe we om moeten gaan met de beperkte ruimte.
Neem nu de woningbouw. Niemand zal ontkennen dat de bouw van nieuwe woningen hard nodig is. De regering gaat daarom, voortvloeiend uit het regeerakkoord, extra inzetten op het bouwen van die broodnodige woningen. Maar in veel regio’s is er op dit moment ook een groot en groeiend tekort aan bedrijventerreinen. Daar horen we weinig over in de media, terwijl het belang ervan groot is. In veel gemeenten zijn de bedrijventerreinen voor bedrijven in milieucategorie 3.1 en hoger, verantwoordelijk voor 30 tot 50% van alle directe en indirecte werkgelegenheid. Ze zijn cruciaal voor een goede, sociale, diverse lokale en regionale arbeidsmarkt. In heel Nederland zijn alle bedrijventerreinen bij elkaar verantwoordelijk voor 40% van het bnp op slechts 2,6% van de oppervlakte van Nederland. Bedrijventerreinen willen een nog grotere rol spelen in het leveren van zonne-energie, verduurzaming en circulariteit.
Bedrijventerreinen verdienen het daarom om gekoesterd en gefaciliteerd te worden. Ondernemers hebben ruimte nodig voor uitbreidingen of wijzigingsplannen én de daarbij horende milieuruimte. Maar die ruimte wordt steeds meer beperkt door oprukkende woningbouw in gemeenten. Gebruik bedrijfsterreinen ook voor het doel waarvoor ze zijn. Door woningbouw toe te staan op bedrijventerreinen creëren we problemen en verliezen de bedrijfsterreinen aan gebruiksmogelijkheden. Woningen worden te dicht bij belangrijke bedrijventerreinen gepland, waardoor naastgelegen bedrijven volledig op slot worden gezet. Dit laatste is ongewenst voor de lokale economie en arbeidsmarkt. De balans tussen woningbouw en economie moet nadrukkelijk worden bewaakt. Zelf heb ik dit ook meegemaakt. De spanning en verlies van focus die het geeft als je hiertegen in het verweer moet, is immens en voor sommige mkb-ondernemers ook niet haalbaar.
Woningbouw en bedrijventerreinen kunnen prima samen door betere keuzes te maken op het gebied van ruimtelijke ordening. Dit kan door ook, naast duidelijke afspraken op het gebied van woningbouw, duidelijke afspraken met provincies en gemeenten te maken over bedrijven(terreinen). Bijvoorbeeld door goede afstandscriteria vast te leggen voor woningbouw in de nabije omgeving van (bestaande) bedrijventerreinen. Maar er kan nog veel meer. Dat is te lezen in ons standpunt over dit onderwerp, te vinden op Metaalunie.nl/ruimte-voor-bedrijventerreinen.
Mark Helder
Voorzitter Koninklijke Metaalunie