Koninklijke Metaalunie heeft een gemengd gevoel bij de plannen van het kabinet op het vlak van klimaat en energie. Metaalunie is blij met kleine verlichtingen in de fiscale heffingen op energie, maar er bestaat grote zorg over het (vooralsnog) ontbreken van compensatie van gestegen energiekosten voor het mkb. ‘De te gebrekkige daadkracht van het kabinet om de kansen van een circulaire maakeconomie nu echt te gaan benutten’, baart ons zorgen’, vindt Gerard Wyfker, beleidssecretaris Milieu en Energie Metaalunie.

De impact van de gestegen energiekosten voor mkb-maakbedrijven is stevig constateert Wyfker. ‘Ondernemers kunnen de gestegen kosten in veel gevallen niet - in zijn geheel - doorberekenen aan de klant. Het gevolg is dat de resultaten voor mkb-ondernemers onder druk staan. Het is goed dat het kabinet maatregelen neemt om de energierekening te dempen voor burgers, maar dat moet voor het mkb gedaan worden. Metaalunie kijkt uit naar de uitwerking van de toezegging van het kabinet, om uiterlijk in november ook voor het energie-intensieve mkb een passende tegemoetkoming te hebben.’ 

Pak door met de circulaire (maak)economie!

In de rijksbegroting is er opnieuw geen overtuigende financiering opgenomen voor het circulair maken van de Nederlandse maakindustrie. ‘Dit, terwijl de circulaire economie het middel bij uitstek is om zowel CO2 te vermijden, als minder afhankelijk te zijn van nieuwe grondstoffen en het bovendien een boost geeft aan een nog innovatiever en productiever maakindustrie’, zegt Wyfker. ‘Metaalunie doet een beroep op het kabinet en Kamer om de komende maanden tijdens de begrotingsbehandeling alsnog de financiën te vinden die ertoe leiden dat de recent aangeboden routekaart en adviezen Circulaire Economie uitgevoerd kunnen worden. Ook het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE), dat dit najaar door het kabinet aan de Kamer wordt aangeboden, moet borgen dat de routekaart tot volle wasdom komt.’ 

Metaalunie is positief over de subsidieregeling Circulaire Ketenprojecten waar het kabinet aan werkt. Deze regeling heeft tot doel om circulaire projecten meer middelen en begeleiding te geven om zich door te kunnen ontwikkelen. De regeling start in 2023 met 300 duizend euro en loopt in de jaren daarna op naar 2 miljoen, met een piek van 3 miljoen in 2026.

Nieuwe maatregelen

Met betrekking tot klimaat en energie heeft het kabinet een aantal (nieuwe) zaken – relevant voor mkb-maakbedrijven – gepresenteerd. Zo wordt de Opslag Duurzame Energie (ODE) versneld afgeschaft, iets waar Metaalunie voor heeft gepleit. Wyfker: ‘Het kabinet heeft ook besloten de voorgenomen verhoging van de energiebelasting op gas met een jaar uit te stellen. Dit is een verstandig besluit. Wel wijst Metaalunie erop dat deze fiscale tegemoetkoming, samen met de afschaffing van de ODE, geen adequate antwoorden zijn op de meerdere keren over de kop gegane leveringsprijzen voor stroom en gas.’ Aan het budget van de Nationale investeringsregeling klimaatprojecten industrie (NIKI) wordt 22 miljoen euro toegevoegd en aan de Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI) 33 miljoen. ‘Metaalunie is content met het extra budget voor deze regelingen en wil graag met het kabinet in overleg om de VEKI beter te laten aansluiten op de praktijk van het mkb’, vindt hij.

De Nationale Grondstoffenstrategie

Het kabinet heeft besloten een Nationale Grondstoffenstrategie uit te werken. Voor de uitwerking van deze strategie wordt door het bedrijfsleven ingezet op; informatiewinning en kennisdeling, duurzame Europese grondstoffenwinning, toepassen van circulaire strategieën en het inzetten van het handelsinstrumentarium. ‘Metaalunie wordt betrokken bij de Grondstoffenstrategie. Voorgaande jaren waren er geen middelen beschikbaar om serieuze stappen te kunnen zetten op het gebied van leveringszekerheid. Voor het versnellen van de circulaire economie en het veiligstellen van kritieke grondstoffen is het essentieel om structureel middelen vrij te maken’, meent Wyfker.

Klimaat – en energietransitie in gevaar

Niet alleen de gestegen energiekosten zijn een groot probleem voor mkb-maakbedrijven. Ook de krapte op de arbeidsmarkt voor technici brengt de innovatie en de klimaattransitie in gevaar. ‘Om de uitdagingen van innovatie en de stimulering daarvan én de klimaattransitie aan te gaan, is meer goed opgeleid technisch personeel hoognodig’, benadrukt Wyfker. ‘Metaalunie roept de politiek dan ook op om werk te maken – samen met het bedrijfsleven en het onderwijsveld - van meer instroom van techniekstudenten en een evenwichtige arbeidsmarkt.’ Zie ook Kabinetsplannen techniekonderwijs zijn stap in goede richting.