Wat zijn de grootste uitdagingen voor de MKB-maakindustrie en hoe kijkt de politiek daartegenaan? In aanloop naar de verkiezingen spreekt Koninklijke Metaalunie met kandidaat-Tweede Kamerleden over hun visie op de toekomst van de sector. Deze keer: Henk Vermeer, naast kandidaat-Kamerlid ook campagneleider, van de BBB.

“Net als de afgelopen jaren ga ik me ook de komende jaren inzetten voor het verlagen van de regeldruk, het verlagen van de energiekosten en het stimuleren van innovatie”, zegt Henk Vermeer. “Niet alleen door nieuwe technologie te ontwikkelen, maar juist ook door bestaande technieken slim toe te passen in nieuwe sectoren. Want alleen zo kunnen we met minder mensen meer maken.”

Volgens Vermeer staan drie thema’s bovenaan de agenda van de MKB-maakindustrie: energie, arbeidsproductiviteit en handelsbeperkingen. “De energiekosten en de beschikbaarheid van energie zijn cruciaal. Daarnaast is het een enorme uitdaging om voldoende vakmensen te vinden én de productiviteit te verhogen. En handelsbeperkingen, tarieven en andere obstakels blijven een bedreiging voor de Europese, en dus ook de Nederlandse industrie.”

Keten van mkb’ers vaak over het hoofd gezien
Wat Vermeer zorgen baart, is dat de politiek te weinig oog heeft voor de samenhang in de maakindustrie. “Er wordt vaak gekeken naar de grote multinationals of de zware industrie. Als daar een productielocatie sluit, denkt men: dat kan elders in Europa ook wel. Maar wat men vergeet, is dat daarachter een hele keten van toeleveranciers schuilgaat; en dat zijn juist de MKB-maakbedrijven. Die worden dan keihard geraakt, maar blijven onzichtbaar in het politieke debat. Veel politici hebben nog nooit met eigen ogen gezien hoe die bedrijven werken of met wie ze zakendoen.”

Een recent bedrijfsbezoek maakte indruk. “Ik was bij een machinefabriek in Harderwijk die fors investeert in robotisering. Ze gebruiken robotarmen uit de auto-industrie om onderdelen te verplaatsen. Volgens de oude manier van denken is dat geen innovatie, maar dat is het juist wél. Bestaande technieken in nieuwe sectoren inzetten verhoogt de arbeidsproductiviteit. Daarom hebben we in het Coalitieakkoord bijna 2 jaar geleden vastgelegd dat zulke toepassingen ook onder innovatie vallen. Dat maakt het toegankelijker voor de MKB-maakbedrijven.”

Financiering eenvoudiger maken
Om dat te laten werken, moet de toegang tot financiering volgens Vermeer eenvoudiger worden. “Voor kleine investeringen is geld vaak geen probleem en voor hele grote projecten ook niet. Maar daartussenin is het lastig. Veel mkb’ers investeren uit eigen middelen, omdat ze zichzelf weinig gunnen en alles in hun bedrijf steken. Dat is bewonderenswaardig, maar ook kwetsbaar. Daarom moet financiering laagdrempeliger en eerlijker geregeld worden. Bijvoorbeeld voor software die processen kan verbeteren. ”

“We moeten niet denken dat we het oplossen door simpelweg te zeggen dat de regeldruk omlaag moet."

Vermeer vindt dat banken daar een verantwoordelijkheid in hebben. “Als commerciële banken het niet oppakken, moet de overheid ingrijpen. Wat ons betreft mag de Volksbank niet worden geprivatiseerd, maar juist worden ingezet om mkb-leningen te verstrekken.” Hij ziet bovendien dat relatief kleine verbeteringen binnen bedrijven al veel kunnen opleveren. “Bij die machinefabriek steeg de omzet met twintig procent, na een verhuizing naar een beter ingedeeld pand, met dezelfde mensen. Alleen door betere logistiek en werkomstandigheden. Maar verhuizen is niet altijd mogelijk, door netcongestie of gebrek aan ruimte. Dat remt de groei.”

Minder regels, meer vertrouwen
Regeldruk is een ander hardnekkig probleem. “We moeten niet denken dat we het oplossen door simpelweg te zeggen dat de regeldruk omlaag moet. Dat gebeurt niet. We moeten concrete regels schrappen waar ondernemers echt last van hebben. Anders halen we er drie weg en komen er vijf voor terug.” Volgens Vermeer heeft het mkb veel last van regels die eigenlijk voor grote bedrijven bedoeld zijn. “Als een multinational verplicht wordt om te rapporteren, legt die de administratieve last gewoon door aan al zijn toeleveranciers. En dat zijn juist de kleinere bedrijven. Politici die nooit in een bedrijf hebben gewerkt, snappen dat effect niet. Terwijl die keten de ruggengraat is van onze industrie.” De overheid moet volgens hem meer vertrouwen hebben in ondernemers. “De handhavingsdruk neemt toe, maar vooral bij bonafide bedrijven. De paar procent die het verpest, moet je er met steekproeven uitvissen. Ondernemers die hun werk goed doen, moet je niet straffen met extra papierwerk.”

Trots op wat we maken
Vermeer besluit met een oproep om de MKB-maakindustrie beter te waarderen. “Deze sector is essentieel voor ons verdienvermogen, voor werkgelegenheid en voor innovatie. Maar ook voor iets dat moeilijker in cijfers is uit te drukken: trots. Nederlandse bedrijven maken nog steeds dingen die je overal om je heen ziet en waar we niet zonder kunnen. Dat moeten we koesteren; want als we die bedrijven kwijtraken, verliezen we veel meer dan alleen productiecapaciteit.”