Rol SBB
SBB is in 2015 van start gegaan als fusieorganisatie van alle sectorale, branchegerichte kenniscentra. Binnen de SBB worden afspraken gemaakt over de inhoud en de aansluiting van het onderwijs en het bedrijfsleven. Dit is van groot belang aangezien meer dan 40% van onze beroepsbevolking een mbo-diploma op zak heeft. Voor mkb-maakbedrijven is dit zelfs 70-80%. In het mbo worden jaarlijks 500.000 studenten opgeleid voor de arbeidsmarkt, met een betrokkenheid van 250.000 leerbedrijven. 

Als sectorale, branchegerichte kenniscentra heeft SBB een aantal wettelijke taken:

• het erkennen van leerbedrijven voor (v)mbo;
• het opstellen en onderhouden van onderdelen van de kwalificatiestructuur; en
• het uitvoeren van onafhankelijk onderzoek en advies uitbrengen aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

Metaalunie is op verschillende niveaus (bestuurlijk en uitvoerend) vertegenwoordigd binnen de SBB. Daardoor is Metaalunie medeverantwoordelijk voor het vorm en inhoud geven aan het mbo-onderwijs. 

Mkb-metaal als voorbeeldrol
Mkb-metaal verdient een voorbeeldrol bij het opleiden, omdat er vaak meer persoonlijke aandacht is in mkb-bedrijven voor bol-stagiaires en bbl’ers en er betere studieresultaten behaald worden (65-85% slagingspercentage tegen maximaal 60% landelijk, op basis van nominale studieduur). Wat betreft het aantal leerbedrijven is de helft van de Metaalunieleden ook erkend leerbedrijf (ongeveer 7000). Het is derhalve van belang dat Metaalunie dus actief betrokken is bij de ontwikkelingen binnen SBB.

Knelpunten huidige situatie SBB
SBB functioneert binnen de kaders van de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB). Dat is een goede zaak, maar als je dit functioneren vooral legislatief opvat dan poppen een aantal knelpunten in de praktijk op:

• Zo wordt in de praktijk door de rigide kaders vaak voorbij gegaan aan nieuwe ontwikkelingen en benodigde flexibiliteit in de samenwerking tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs.
• Een ander knelpunt is dat SBB geen zeggenschap heeft in zaken zoals het onderwijsaanbod door ROC’s, macrodoelmatigheid en sectorspecifieke zaken en daar ook geen financiële ruimte voor heeft. Hierdoor blijft SBB min of meer een vastleggingsorganisatie en kan het slechts mondjesmaat en moeizaam meebewegen met vernieuwing. Ook is er geen verbinding met vmbo en hbo. 

Door deze smalle opdrachtopvatting van SBB als gevolg van de financieringswijze en kaders aan SBB, is het moeizaam om als bedrijfsleven via SBB gewenste onderwijsinnovaties te bewerkstelligen, extra instroom in kraptesectoren te genereren en de samenwerking met ROC’s op het terrein van macrodoelmatigheid vorm en inhoud te geven. Voor mkb-metaal heeft dat tot gevolg dat er onvoldoende afgestudeerden zijn om aan de vraag van bedrijven te voldoen. Ook is er onvoldoende aansluiting met de praktijk en de uitdagingen in de bedrijven.

Upgrade nodig: SBB als hoofduitvoerder van uitgekiend beroepsonderwijs
Sinds de samenvoeging van alle kenniscentra tot SBB, heeft SBB goed werk geleverd in haar nieuwe complexe rol tussen partijen die allemaal iets anders gewend waren vanuit de eerdere sectorale kenniscentra. SBB is als partij een begrip geworden met een duidelijke functie, maar met een generieke en verwaterde dienstverlening. De huidige tijd van minder mbo-studenten en snellere markt- en technologieontwikkelingen vraagt om een andere en grotere rol van SBB. SBB verdient een upgrade met als doel toekomstgericht te kunnen handelen. Concreet betekent dit: 

• Geef SBB een rol voor een ketenaanpak vanuit het vmbo/havo, mbo naar hbo, waardoor in het beroepsonderwijs verschillende fasen en onderwijstypen beter op elkaar aansluiten. Dit geldt eveneens voor leven lang ontwikkelen en zij-instroomleertrajecten.
• Laat SBB de (macro)doelmatigheid van opleidingen bewaken, zodat ze aansluiten op de vraag van de arbeidsmarkt. Ook zou SBB meer sectorspecifiek moeten kunnen opereren. 
• Zorg voor ruimer geformuleerde herkenbare en aantrekkelijke instroomkwalificaties voor meer instroom en minder switchen. Het specialiseren in een bepaalde vakrichting volgt later in het opleidingstraject of in het bedrijf. SBB moet kwalificatiedossiers daarop inrichten. 
• Actualiteit van een opleiding moet bij SBB meer aandacht en ruimte krijgen zonder de kwalificatiestructuur steeds te moeten aanpassen. Er zijn nu te veel procedures en verandercycli om iets in een opleiding te kunnen veranderen. Via uitwerkingsdocumenten kunnen opleidingen actueel gehouden worden.
• De erkenningsregeling van leerbedrijven wordt door een veranderende arbeidsmarkt bij gelijkblijvende kwalificaties steeds meer als knellend ervaren. Metaalunie is dan ook van mening dat leerbedrijven in de metaalsector alleen nog erkend moeten worden op de kwaliteit van begeleiding en de mogelijkheid tot het opdoen van praktijkervaring en niet op welke vaardigheid en op welk niveau het bedrijf een student kan opleiden. 

Minister van OCW aan zet
Het ministerie van OCW is opdrachtgever aan SBB en financiert het. Het ministerie van OCW zou moeten inzetten op een ruimer mandaat met meer financiële ruimte voor SBB, zodat het beroepsonderwijs een vernieuwingsslag kan maken. Metaalunie denkt vanuit haar ervaring en recente vernieuwingsslag in de kwalificatiestructuur graag mee bij deze noodzakelijke ontwikkeling.