Koester het mkb-maakbedrijf!
De mkb-maakbedrijven zijn cruciaal voor een innovatief en krachtig economisch klimaat in Nederland. Ze bedenken nieuwe innovatieve processen en producten en vermarkten die slim. Van alle bedrijven in Nederland heeft 99% minder dan 50 werknemers. Het grootste deel van de werkgelegenheid, innovaties en opleidingspotentieel komt van deze bedrijven. De mkb-maakbedrijven staan voor grote uitdagingen: omgaan met een krappe arbeidsmarkt, verdergaande verduurzaming en productiviteit. De relatief hoge investeringskosten en de hoge toegevoegde waarde maken het essentieel dat de overheid een gedegen en betrouwbaar beleid voert voor mkb-maakbedrijven.

Vermindering regeldruk voor mkb essentieel
Ondanks goede voornemens en de introductie van de mkb-toets is de regeldruk de afgelopen jaren met meerdere miljarden euro’s per jaar toegenomen. Metaalunie pleit op het gebied van regeldrukaanpak voor een cultuuromslag. Concreet: het ministerie van EZK moet veel nadrukkelijker eindverantwoordelijk, aanjager en regisseur worden voor een rijksbreed ‘Regeldrukprogramma’. Hierbij gaat het ministerie van EZK andere ministeries en uitvoeringsorganisaties aanspreken op het echt kwalitatief en kwantitatief verminderen van de regeldruk voor het bedrijfsleven. De vrijblijvendheid moet er af. Uitgangspunten van dit programma zijn:

• Als het mkb regels kan naleven, kan het grootbedrijf dat ook. Kortom, neem het mkb veel nadrukkelijker als ‘maatgevend’ voor toekomstig beleid.
• Focus niet alleen op de ministeries, maar ook nadrukkelijk op de uitvoeringsorganisaties.
• Betrek het mkb veel eerder bij beleidsvorming om gezamenlijk te bezien hoe doelen het slimst behaald kunnen worden. Nog te vaak wordt beleid vanaf de ‘tekentafel’ op het mkb van toepassing verklaard. 
• Schroom niet bestaand beleid en regelgeving opnieuw te beoordelen en zo nodig mkb-vriendelijker te maken. 

Fysieke ruimte voor ondernemers essentieel
De komende jaren wordt er door de landelijke en gemeentelijke politiek fors ingezet op de bouw van nieuwe woningen. Metaalunie ondersteunt dit, mits deze woningen niet op of te dicht bij bedrijventerreinen komen. Het economisch en maatschappelijk belang van bedrijventerreinen is ontzagwekkend: zij is verantwoordelijk voor 30 tot 50% van alle directe en indirecte werkgelegenheid in de gemeente. Ondanks deze enorme verdiencapaciteit veroorzaken alle bedrijventerreinen bij elkaar een extreem bescheiden ruimtebeslag van 2,5% van het grondoppervlak. Te vaak worden bedrijventerreinen ongefundeerd opgeofferd aan woningbouw. Bedrijven(terreinen) hebben voldoende milieu-, uitbreidings-, wijzigings- en toekomstruimte nodig om bestaansrecht te blijven behouden. Naar de mening van Metaalunie is het van belang dat de landelijke en regionale overheid de juiste balans tussen woningbouw en bedrijvigheid garandeert.

Innovatiestimulering mkb verdient aandacht
Met name voor mkb-bedrijven is het stimuleren van productie-innovatie van belang. Met productie-innovatie wordt bedoeld: "het verhogen van de (arbeids)productiviteit door alle middelen die daarvoor ter beschikking zijn." Innovatiestimulering is vaak gericht op productinnovatie. Productie-innovatie – ook wel procesinnovatie – zorgt er voor dat mkb-maakbedrijven efficiënter, robuuster, flexibeler en duurzamer produceren. Productie-innovatie maakt mkb-bedrijven concurrerender en toekomstbestendig. Koninklijke Metaalunie is van mening dat toekomstig innovatiebeleid veel meer gericht moet zijn op productie-innovatie voor het mkb.

Stabiel fiscaalbeleid voor mkb-familiebedrijven 
Een concurrerend fiscaal ondernemersklimaat is een belangrijke factor voor de economische ontwikkeling van het mkb. Natuurlijk zijn ondernemers bereid om belasting te betalen, maar de belastingdruk moet wel realistisch zijn en concurrentiekracht niet in de weg staan. De politiek is de afgelopen jaren continu geneigd aan de belastingknoppen voor het mkb te draaien om tekorten in de begroting op te lossen. Met als gevolg een enorme lastenverzwaring – en daarmee een aanslag op het verdienvermogen – voor het mkb. Niet alleen de gestegen belastingen zijn onwenselijk, ook het continu veranderde fiscaal beleid vanuit de overheid is minstens zo vervelend voor ondernemers. Metaalunie pleit dan ook nadrukkelijk voor een stabiel en voorspelbaar fiscaal beleid.

Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) essentieel voor mkb-familiebedrijven
Familiebedrijven zijn de ruggengraat en kraamkamer van de Nederlandse economie. Het grootste deel van de Nederlandse werkgelegenheid zit bij familiebedrijven. De fiscale bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is van essentieel belang voor de continuïteit van Nederlandse familiebedrijven. Opvolgers in de familiesfeer beschikken veelal – in tegenstelling tot externe strategische partijen – niet over eigen liquiditeiten en kunnen zonder de BOR na de overname geen investeringen doen welke nodig zijn voor de continuïteit van de onderneming. Enkele politieke partijen pleiten voor versobering of zelfs afschaffing van de BOR. Naar de mening van Metaalunie is dit zeer onwenselijk. Metaalunie kan leven met bepaalde aanpassingen van de BOR om onder andere misbruik aan te pakken, maar de fiscale stimuleringsregelingen moeten behouden blijven om continuïteit van veel mkb-ondernemingen te garanderen.

Zonder mkb-maakindustrie geen energietransitie
Alle producten die nodig zijn voor de energietransitie moeten eerst bedacht en gemaakt worden door de mkb-maakindustrie. Dat geldt niet alleen voor de warmtepompen, de windturbines en waterstoftanks, maar ook voor de machines die nodig zijn voor het grondverzet om het energienet weer op peil te krijgen. De lijst is onuitputtelijk en datzelfde geldt voor het aantal onderdelen waaruit deze uiterst complexe, producten zijn opgebouwd. De ondernemers die werkzaam zijn in deze industrie moeten, alleen al om die redenen, op alle mogelijk denkbare wijzen ondersteund worden in hun bedrijfsvoering.

Made in Holland/EU stimuleren: beleid voor behoud bedrijven in Nederland
De afgelopen jaren is Nederland voor de productie van eindproducten steeds afhankelijker geworden van landen buiten de EU. Onder andere de coronacrisis, geopolitieke crises, grondstoffentekorten wereldwijd en verstoringen van de logistieke keten leggen de kwetsbaarheid van de toeleverketens bloot. Metaalunie is van mening dat Nederland voor grondstoffen en (eind)producten minder afhankelijk moet worden van landen buiten de EU. De continuïteit van de maakindustrie is in het geding. Het kabinet moet veel meer als doelstelling ‘Made in Holland’ of ‘Made in EU’ nemen. Hiermee wordt strategische onafhankelijkheid gerealiseerd.

Belangrijke randvoorwaarde: verminderen krapte (technische) arbeidsmarkt
Voor een toekomstbestendige mkb-maakindustrie zijn meer technische vakmensen nodig. Een uitdaging die alleen maar groter wordt door de vergrijzing van onze beroepsbevolking, maar zeker ook door de ambities op het gebied van klimaat en woningbouw. Ondanks jarenlange inspanningen van het bedrijfsleven, onderwijs en de overheid treden nog altijd veel te weinig potentiële vakmensen toe tot de sector. Een trend die volgens Metaalunie doorbroken moet worden door nadrukkelijk in te zetten op een veel grotere inzet van techniekonderwijs voor jeugd, het (financieel/inhoudelijk) toegankelijk maken van de maakindustrie voor iedereen en een duurzame samenwerking tussen publiek en privaat onderwijs die gebaseerd is op gelijkwaardigheid. Mkb-maakbedrijven bieden op vele vlakken technologische innovaties aan voor de oplossing van verschillende maatschappelijke problemen, zoals klimaat, stikstof en circulariteit. Zonder voldoende vakmensen worden de stevige ambities op dit vlak niet gehaald.