Mkb-maakbedrijven zijn essentieel voor het verdien- vermogen en de strategische onafhankelijkheid van Nederland. Wie investeringen, zoals in defensie, in eigen land wil houden en minder afhankelijk wil zijn van het buitenland, moet inzetten op een sterke mkb-maakindustrie, volledige productieketens met sterke toeleveranciers als belangrijke schakels. Hiermee neemt afhankelijkheid van buitenlandse, niet-Europese mogendheden af.
Wat kan de politiek doen voor de mkb-maakbedrijven?
- Ontwikkel een Sectoraal Industriebeleid: koester sterke ketens!
Het industriebeleid moet meer sectoraal worden ingericht, gericht op markten in plaats van alleen techno- logieën. Project Beethoven voor de halfgeleiderindustrie (met topbedrijf asml als aanjager) is een goed voorbeeld. Nederland is toonaangevend in deze markt. Hier werkt innovatie en flexibele productie vooral door en met sterke en innovatieve toeleveranciers als belangrijke schakels van de hele productieketen. Door per sector gerichte ondersteuning te bieden, kunnen markten en ketens beter worden benut. Dit versterkt de economie én strategische onafhankelijkheid. Focus op (potentieel) sterke Neder- landse sectoren zoals chips & halfgeleiderindustrie, agro, zorg, energie en defensie.
- Maak arbeidsproductiviteit het speerpunt van Industriebeleid
Arbeidsproductiviteit moet centraal staan in het industrie- beleid. De Nederlandse industrie is essentieel voor banen en groei, maar loopt achter op landen als de Verenigde Staten. Om concurrerend te blijven, moeten we sneller en efficiënter produceren met hetzelfde aantal mensen. Investeren in productiviteitsverhoging is daarom cruciaal. Zet bijvoorbeeld de 1,5%-ruimte in de 5% navo-norm in voor het opschalen van arbeidsproductiviteitsprogram- ma’s. Met een Defensie Arbeidsproductiviteitsagenda versterken we tegelijk de productiviteit, behalen we de navo-norm en vergroten we de strategische autonomie. Autonomie die voor defensiematerieel extra belangrijk is. Dat bestaat uit ontelbare onderdelen waarbij je niet afhankelijk wilt zijn van andere landen om ze beschikbaar te houden. Maar we hebben nog meer opgaven die gemaakt moeten worden zoals in onze infrastructuur. De productiviteit moet behoorlijk omhoog om dit allemaal mogelijk te maken tegen de achtergrond van een vergrij- zende bevolking.
- Zorg voor meer regie voor Economische Zaken op het Industriebeleid
Het ministerie van Economische Zaken moet weer de centrale regie krijgen in het versterken van de Neder- landse industrie, met duidelijke doorzettingsmacht. Voor verschillende sectoren betekent dit onder meer:
» Defensie: Ontwikkel een overheidsmarktprogramma waarin investeringen worden gekoppeld aan arbeidspro- ductiviteit en in Nederland terecht komen. Slechts 20% van alle defensieopdrachten gaat nu naar Nederlandse 3 maakbedrijven. Dat moet veranderen.
» Agro & machinebouw: Geef ruimte aan innovatie, pro- ductie en export in deze strategische sector.
» Chips & halfgeleiderindustrie: Behoud het wereldlei- derschap door blijvend te investeren in innovatie en toeleverketens.
» Maritiem: Ondersteun de sector als sleutelspeler, ook in de klimaattransitie.
» Duurzame energie: Zet in op circulariteit en digitalise- ring van de productie om onafhankelijker te worden van kritieke grondstoffen.
» Zorg: De toenemende vergrijzing zorgt nu al voor een personeelstekort in de zorgsector en voor stijgende kos- ten. Nieuwe oplossingen moeten bedacht en geprodu- ceerd worden om de zorg in de toekomst beschikbaar en betaalbaar te maken.
Economische Zaken moet op meer industriële ketens een aanjagende rol krijgen en keuzes maken voor sectoren die echt bijdragen aan ons (toekomstig) verdienvermogen.