In het kort
Ondanks de uitbreiding van het wegennet, neemt het aantal files op de weg toe. Hoewel het aanpakken van de belangrijkste knelpunten op het wegennet hard nodig blijft, is het niet uit te sluiten dat er méér moet gebeuren. Zoals het aanpassen van het huidige stelsel van verkeersheffingen naar een systeem van ‘betalen naar gebruik’ (kilometerheffing). Koninklijke Metaalunie is voorstander van een kilometerheffing, mits de voorwaarden voldoende rekening houden met de verschillende bedrijfs- en woonsituaties en daarmee de arbeidsmarktsituatie niet verslechtert voor een belangrijk deel van het bedrijfsleven.
Vaste heffingen vervangen
Vaste heffingen als MRB en BPM zorgen ervoor dat de weggebruiker geen goed zicht heeft op de werkelijke kosten van een rit. Er wordt in politiek Den Haag al decennialang gesproken over de mogelijke invoering van een systeem van ‘Betalen naar gebruik’. In 2023 zijn ze begonnen met een vrachtwagenheffing. Vooralsnog lijkt in 2030 ook een kilometerheffing voor de personen- en bestelauto een feit.
Risico: ongewenste arbeidsmarkt consequenties
Met name in relatie tot de Klimaatopgave is het niet uit te sluiten dat er de komende jaren over een eerdere invoeringsdatum van de kilometerheffing gesproken wordt. Koninklijke Metaalunie vreest dat een verkeerde invoering van ‘Betalen naar gebruik’ ongewenste consequenties voor de arbeidsmarkt kunnen hebben. De meeste mkb-maakbedrijven zitten namelijk op bedrijventerreinen op zogenaamde C-locaties. Deze locaties zijn vaak slecht bereikbaar met het openbaar vervoer. Medewerkers hebben dan ook meestal geen alternatief voor de auto om op het werk te komen. Daarnaast is het voor de meeste werknemers van maakbedrijven geen optie om thuiswerken, omdat zij een baan hebben in de productie. Ook kunnen productiebedrijven niet makkelijk verhuizen naar een alternatieve, beter bereikbare locatie, door specifiek op hun bedrijf aangepaste en dure (incourante) onroerend goed. Als (medewerkers van) bedrijven op deze C-locaties financieel de dupe zouden worden van verkeerd/generiek ingevoerd ‘Betalen naar gebruik’, heeft dat nadelige consequenties voor de arbeidsmarktsituatie van de ‘Techniek-bedrijven’ die veelal op C-locaties gevestigd zijn en nu al grote problemen hebben om voldoende geschikt personeel te vinden.
Arbeidsmarktconsequenties betrekken bij uitwerking
Koninklijke Metaalunie pleit er nadrukkelijk voor vroegtijdig de eventuele arbeidsmarktconsequenties – voor met name bedrijven gevestigd op C-locaties – mee te nemen in de verdere uitwerking van de kilometerheffing. Daarbij kan gedacht worden aan het compenseren of het verlenen van een ontheffing van bepaalde type bedrijven en hun werknemers. Daarnaast vraagt Koninklijke Metaalunie aandacht voor medewerkers die wonen in zogenaamde krimpgebieden, gebieden waar eveneens geen openbaar vervoer is.