In het kort
Hoewel het relatief kleine energieverbruikers zijn, treffen mkb-maakbedrijven al jaren energiebesparende maatregelen. Ook wel logisch, want ondernemers in deze sector zijn techneuten en besparen op kosten zit hen in het bloed. Zij focussen hierbij op de bedrijfsprocessen, de faciliteiten rondom de processen en het bedrijfsgebouw. Energiebesparing is ondertussen ook een wettelijke plicht geworden. Nog maar net gewend aan de nieuwste erkende maatregellijsten en de informatieplicht energiebesparing staat er alweer een nieuwe wetswijziging voor de deur. De lijst wordt onder meer uitgebreid met hernieuwbare energie en de wet- en regelgeving wordt overgeheveld naar de Omgevingswet. Koninklijke Metaalunie roept op om de wet- en regelgeving met betrekking tot het besparen van energie en het verduurzamen van de energieopwekking overzichtelijk te houden en vooral pragmatisch te blijven.
Sturen op CO2-besparing
De afgelopen jaren lag in het beleid van verschillende kabinetten de nadruk op het besparen van energie. De nieuwe wet- en regelgeving zet veel meer in op het reduceren van CO2. Een goede zaak omdat energieverbruik op zich nog niet tot klimaatverandering leidt, maar de uitstoot van broeikasgassen, waaronder CO2, wel. Maar hoe bereken je de terugverdientijd van een investering in CO2-reductie? Bij een investering in het besparen van energie is dat op zich niet zo moeilijk. Energie kost immers geld. Het beprijzen van CO2 staat daarentegen nog steeds in de kinderschoenen. De uitstoot van CO2 is over het algemeen nog gratis. Om die reden laat zich de terugverdientijd van investeringen in CO2-reducties nog niet echt berekenen. Metaalunie roept op om op Europees niveau tot eenvoudige rekenmethodieken te komen die inzichtelijk maken binnen welke termijn investeringen in CO2-reducerende technieken terugverdiend zijn. Vanzelfsprekend houdt dat een brede heffing op het uitstoten van CO2 in. Metaalunie is het daarmee eens als gelijktijdig alle heffingen op energie worden afgeschaft en een zorgvuldige aanvliegroute wordt genomen waardoor ondernemers en markten de kans hebben om over te schakelen.
Omgevingswet: geef ondernemers voldoende voorbereidingstijd
Met de komst van de Omgevingswet verandert de energiebesparingsplicht onder het huidige Activiteitenbesluit milieubeheer (Wet Milieubeheer) naar een CO2-vermijdingsplicht onder het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) van de toekomstige Omgevingswet. Ondernemers die per 1 juli 2019 voor de eerste keer voldaan hebben aan de informatieplicht energiebesparing en hun besparingsplan zijn gaan uitvoeren, moeten vier jaar later wederom aan die informatieplicht voldoen en een nieuw plan indienen. Dat vereist een gedegen voorbereidingstijd en klemt temeer nu er voor het eerst gestuurd gaat worden op CO2 en het wettelijk kader wordt gewijzigd. Metaalunie roept ook hier op om zorgvuldig te werk te gaan en de nieuwe regels niet eerder in werking te laten treden dan met de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de onderliggende AMvB’s. Voorkomen moet worden dat ondernemers aan verschillende wettelijke (overgang)regimes moeten voldoen.
Duurzame opwekking goed ‘organiseren’
Het duurzaam opwekken van energie wordt, mits de investering daarin zich binnen vijf jaar laat terugverdienen, opgenomen in de lijst met erkende maatregelen (die nu nog valt onder de Wet Milieubeheer en straks onder de Omgevingswet). Een goede zaak en een pragmatische stap. Immers: het gaat niet om het besparen van energie maar om het vermijden van de emissie van CO2. Het plaatsen van zonnepanelen draagt daaraan bij. Veel ondernemers zijn inmiddels voor een groot deel van hun elektriciteitsbehoefte overgeschakeld op zonnepanelen. Wanneer je die duurzaam opgewekte kilowatturen zou aftrekken van het jaarverbruik, zou menig ondernemer onder de drempel komen waarboven het aan de informatieplicht moet voldoen. Metaalunie roept de wetgever daarom op om dan ook de pragmatische stap te zetten dat eigen duurzaam opgewekte kilowatturen afgetrokken mogen worden van de verbruiksdrempel waarboven de informatieplicht geldt. Concreet: heb je 149.000 kWh per jaar nodig voor de bedrijfsvoering en wek je 100.000 kWh zelf duurzaam op, dan haal je netto nog maar 49.000 kWh van het net en hoef je niet meer aan de informatieplicht energiebesparing te voldoen omdat je, net als je buurman die – zonder eigen opwekking – voor zijn bedrijfsvoering 49.000 kWh van het net haalt, onder de drempel zit van 50.000 kWh.
Ook waarschuwt Metaalunie voor het al te ondoordacht toekennen van de bevoegdheid aan lokale overheden om daken van ondernemers aan te wijzen voor duurzaam gebruik. Hier moeten op z’n minst randvoorwaarden aan verbonden worden, bijvoorbeeld met betrekking tot de dakconstructie. Die moet solide genoeg zijn. Ook moet de financiering van de kosten om de dakconstructie te verstevigen worden meegenomen in de terugverdienbaarheid van de investering. Forse ondersteuning bij het overbruggen van de onrendabele top is daarbij zeer behulpzaam. Tijdens de internetconsultatie, begin 2021, op het “concept besluit tot wijziging van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in verband met het duurzaam gebruik van daken” heeft Metaalunie hier uitvoerig op gereageerd.