Bel mij terug

Zoek op trefwoord

Filter

Kies een categorie

Bedrijfsopvolging

Ondernemersklimaat
12 apr 2023

In het kort


Familiebedrijven zijn de ruggengraat en kraamkamer van de Nederlandse economie. Het grootste deel van de Nederlandse werkgelegenheid zit bij familiebedrijven. Deze bedrijven hebben, ook ten opzichte van andere bedrijven, een langere investeringshorizon en grotere zorg voor hun medewerkers. De fiscale Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is van essentieel belang voor de continuïteit van Nederlandse familiebedrijven. Opvolgers in de familiesfeer beschikken veelal – in tegenstelling tot externe strategische partijen – niet over eigen liquiditeiten en kunnen zonder de BOR na de overname geen investeringen doen, welke nodig zijn voor de continuïteit van de onderneming. Enkele politieke partijen pleiten voor versobering of zelfs afschaffing van de BOR. Naar de mening van Metaalunie is dit zeer onwenselijk voor de Nederlandse economie, waar de familiebedrijven een cruciale rol in spelen. Wel kan Metaalunie zich vinden in bepaalde aanpassingen van de BOR om onder andere misbruik aan te pakken.  

Belang van familiebedrijven is cruciaal voor de Nederlandse economie 
Familiebedrijven zijn voor de Nederlandse economie cruciaal. Een aantal cijfers: 

  • 69% van alle bedrijven in ons land zijn familiebedrijven;
  • mkb-familiebedrijven kenmerken zich door hun lange termijn focus en hun innovatie kracht;
  • familiebedrijven zijn verantwoordelijk voor 49% van de werkgelegenheid in Nederland;
  • familiebedrijven tezamen vormen 53% van het BBP in Nederland; en
  • familiebedrijven zijn vaak maatschappelijk betrokken en zorgen (regionaal) voor continuïteit op de lange termijn.  

 
Eigenaren van het familiebedrijf willen de onderneming met zo min mogelijk fiscaal-nadelige gevolgen overdragen aan de volgende generatie. Dit vooral voor de continuïteit van het bedrijf en de medewerkers. De BOR voorziet in fiscale voorzieningen waardoor bedrijfsopvolging binnen een familiebedrijf zo goed mogelijk kan verlopen.  

BOR: continuïteit en bedrijfsopvolging veilig stellen 
De BOR is een fiscale vrijstelling bij de gehele of gedeeltelijke vererving of schenking van ondernemingsvermogen. Dit kan gaan om de gehele (activa passiva van de) onderneming, de aanmerkelijk belang aandelen of om een gedeelte hiervan. Door de BOR is er over de verkregen waarde van de onderneming, c.q. aandelen, geen of minder belasting verschuldigd. Zo beschikken opvolgers in de familiesfeer veelal – in tegenstelling tot externe strategische partijen – niet over liquiditeiten. Zonder de BOR is na de overname geen ruimte meer voor bedrijfsinvesteringen waardoor de continuïteit van de onderneming in gevaar komt. Concreet voorziet de BOR in de volgende zaken: 

  • 100% vrijstelling voor de eerste € 1.205.871,- aan ondernemingsvermogen;
  • 83% vrijstelling voor het meerdere ondernemingsvermogen boven de € 1.205.871,-; en
  • als er na aftrek van de vrijstelling belast vermogen overblijft, wordt dit saldo belast met schenk- of erfbelasting. De schenk- en erfbelasting bedraagt 10% over de eerste € 138.642 en daarboven 20%.  


Afschaffing BOR zeer onwenselijk 
Er is al langere tijd discussie over de BOR. Met name omdat er massaal misbruik van zou worden gemaakt of omdat de regeling een ‘disproportionele vrijstelling verleent, een fiscaal privilege is en het in strijd is met het gelijkheidsbeginsel’. Metaalunie erkent dat in bepaalde gevallen helaas misbruik wordt gemaakt van de BOR, maar de overgrote meerderheid van de familiebedrijven gebruikt de BOR voor het doel waarvoor het bedoeld is; namelijk continuering van de bedrijfsvoering. Incidenten van misbruik mogen het niet verpesten voor een grote meerderheid. 

BOR is geen disproportionele vrijstelling 
Metaalunie vindt dat de BOR absoluut niet een disproportionele vrijstelling verleent aan ondernemers. Met de BOR kunnen ondernemers namelijk een deel van hun vermogen nagenoeg onbelast overdragen door schenking of vererving, terwijl anderen 'gewoon' belasting moeten betalen over de vermogensoverdracht. De BOR is meer dan te rechtvaardigen, omdat: 

  • kapitaal en het specifieke karakter van een familiebedrijf behouden moeten blijven; voor de Nederlandse economie, maar ook voor de regionale verbondenheid is continuïteit van familiebedrijven essentieel; 
  • uit onderzoek (onder andere van PWC) blijkt ook dat de BOR in de schenk- en erfbelasting een belangrijke factor is om de continuïteit van een onderneming bij vererving of schenking te waarborgen;
  • een aandeel in een familiebedrijf vanwege het specifieke karakter van een familiebedrijf beslist iets anders is dan een algemeen waardepapier dat op ieder gewenst moment te gelde kan worden gemaakt. Bij de overdracht van een familiebedrijf is er sprake van een overdracht van iets wat van generatie tot generatie wordt opgebouwd en ontwikkeld door de familie, met inbegrip van de waarden en kennis; en
  • familiebedrijven zijn zeer behoudend met winstuitkeringen en gericht op voortzetting ten behoeve van zowel de volgende generatie als de medewerkers, waarmee vaak een bovengemiddelde hechte band bestaat.  

 
Advies versobering BOR 
Het rapport ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ adviseert om de vereisten voor de BOR aan te scherpen en de omvang van de regeling te versoberen. Doel van versobering is om misbruik te voorkomen en om meer belastinggelden te innen. Met betrekking tot de BOR worden in het advies de volgende wijzigingen voorgesteld: 

  • 25% van het ondernemingsvermogen is vrijgesteld (nu nog 83%, met 100% voor eerste ruim 1,2 miljoen euro).
  • Maximum van de vrijstelling is vijf miljoen euro aan Ondernemingsvermogen per onderneming. Een holding en één of meer gelieerde werkmaatschappijen worden als één onderneming beschouwd.  
  • Aandeelhouderspakketten met soort of letteraandelen kleiner dan 5% worden wellicht uitgesloten voor de BOR. 
  • Geen vrijstelling of doorschuifregeling meer voor de inkomstenbelasting bij de overdracht van aandelen uit privé (fiscale heffing genoemd). Op dit moment kent de BOR een vrijstelling of doorschuifregeling voor de inkomstenbelasting. Hierdoor is de schenker of erflater geen inkomstenbelasting verschuldigd over de geschonken of vererfde aandelen. De verkrijgingsprijs wordt nu doorgeschoven, zodat de opvolger bij een eventuele toekomstige verkoop de heffing betaald. Door deze faciliteit komt de liquiditeit van zowel schenker, erflater, opvolger en de onderneming op het overnamemoment niet in de problemen. 
  • Uitsluitend bedrijfspanden die worden gebruikt voor eigen bedrijfsdoeleinden kwalificeren voor Ondernemingsvermogen in de BOR. Bedrijfspanden die worden verhuurd aan derden kwalificeren niet als Ondernemingsvermogen.  
  • Schenker of erflater moet minimaal 25% direct of indirect aandelenbelang hebben in alle onderworpen BV’s. Dat is op dit moment 5%.  

 
Metaalunie: steun voor aantal adviezen 
Metaalunie steunt het doel om misbruik van de BOR aan te pakken. Door de BOR beter in te richten, kan de effectiviteit worden verbeterd. Metaalunie heeft geen bezwaar om uitsluitend Ondernemingsvermogen dat in de eigen onderneming wordt gebruikt te laten kwalificeren voor de vrijstelling. Ook kan Metaalunie zich vinden in de maximale vrijstelling van vijf miljoen euro per onderneming of het niet langer kwalificeren van versnipperde aandelenpakketten. 

Tegen versoberen percentage voor vrijstelling ondernemerswaarde  
Metaalunie is fel tegenstander van het versoberen van de BOR tot maximaal 25% van de Ondernemingswaarde. Deze aanpassing heeft voor mkb-familiebedrijven – waaronder veel maakbedrijven – een enorme negatieve impact. Als de overheid een bezuiniging wil realiseren met de BOR dan is het veel beter om voor schenking of vererving van Ondernemingsvermogen aan de opvolgers van de onderneming gezamenlijk een kwijtschelding te geven van 100.000 euro. De uitwerking is dan een stuk eenvoudiger en voorkomt continuïteitsproblemen.  
 
Tegen aanpassing doorschuifregeling 
Metaalunie is tegenstander van het advies om de doorschuifregeling af te schaffen. Het advies heeft namelijk als gevolg dat de financierbaarheid en liquiditeitspositie voor alle partijen in gevaar komt. Als privé personen hun aandelen gratis of voor een lagere prijs dan de marktwaarde overdragen naar de volgende generatie, dan wordt deze overdracht momenteel onder voorwaarden niet bij hen belast maar bij de opvolgers. De belastingheffing voor de Belastingdienst wordt theoretisch veiliggesteld door de verkrijgingsprijs van de aandelen voor de opvolger gelijk te stellen aan die van de schenker of erflater. Zo betaalt de opvolger van nu bij zijn eigen toekomstige overdracht (veelal over een groot aantal jaren) de huidige vrijgestelde belasting (aanmerkelijk belangheffing genoemd). 
 
De doorschuifregeling zorgt er dus voor dat de erflater of schenker geen inkomstenbelasting betaalt over bedragen die de opvolger van de onderneming op het moment van overdracht van de aandelen niet hoeft te betalen vanwege de schenking of vererving. Metaalunie is voor voortzetting van deze regeling, omdat het de financierbaarheid van de overname ten goede komt. Doordat de koper in plaats van de verkoper de belasting betaalt, wordt de overnamesom voor de opvolger lager. 

Gerelateerde artikelen

Cursussen