In 2013 heeft Koninklijke Metaalunie met een positief gevoel haar handtekening gezet onder het SER Energieakkoord voor duurzame groei. Metaalunie was al jaren actief met energiebesparing en -verduurzaming en vol meewerken aan de uitvoering van dit akkoord was een logisch vervolg. Op de finale uitvoering van dit akkoord is echter kritiek.
In de zomer van 2019 heeft het kabinet het Klimaatakkoord gepresenteerd. Ook nu is Metaalunie bereid haar deel uit te voeren. De nadruk zal moeten liggen op kansen voor de achterban. Er zal extra gewaakt worden voor onverwachte bedreigingen voor de ondernemers in het industriële mkb-metaal en op een efficiënte en eerlijke verdeling van de administratieve en financiële lasten.
Energieakkoord
Als uitvloeisel van de afspraken uit het Energieakkoord was Metaalunie mede oprichter van een Expertisecentrum energiebesparing, is door Metaalunie meegewerkt aan de komst van de erkende maatregellijsten energiebesparing (EML) ter ondersteuning van de verplichtingen uit het Activiteitenbesluit milieubeheer en is door Metaalunie aktief deelgenomen aan de pilots voor energie prestatie keuringen (epk’s) met een eigen epk-tool.
Door de wisseling van taken en verantwoordelijkheden tussen de ministeries I&M (later I&W) en EZ (later EZK) bij het aantreden van het 3e kabinet Rutte in oktober 2017 is m.b.t. energiebesparing een andere wind gaan waaien waardoor het Expertisecentrum op de achtergrond is geraakt en de epk-pilots zijn stopgezet. Metaalunie heeft dat altijd betreurd.
Ronduit kritisch is Metaalunie op de invoering, per 1 juli 2019, van de informatieplicht energiebesparing omdat deze, in de laatste fase van de uitvoering van het Energieakkoord en in afwijking van de geest van dat akkoord, door een beperkt aantal partijen is bedacht terwijl het een grote administratieve last voor ondernemers met zich brengt (125000 ondernemers zijn er gemiddeld een dag mee bezig) en de bestuurlijke last voor de controlerende en handhavende overheid niet kleiner maakt (uiteindelijk moet een bedrijf nog altijd fysiek bezocht worden).
Er is te weinig overleg gevoerd met te weinig partijen, het eLoket is te overhaast ingevoerd en ondernemers hebben te weinig tijd gehad om aan het nieuwe systeem te wennen. Metaalunie pleit primair voor afschaffing van de extra en overbodige informatieplicht en te volstaan met het (te optimaliseren) systeem van plicht > controle > handhaving. Secundair pleit Metaalunie voor een vereenvoudigd eLoket en een coulante handhaving tot het moment dat ondernemers aan het systeem hebben kunnen wennen.
Klimaatakkoord
Nu het klimaatakkoord door het kabinet is gepresenteerd staat Nederland aan de vooravond van nieuwe, verstrekkende besluitvorming over klimaatmaatregelen. Partijen wapenen zich bij voorbaat heftig tegen maatregelen en daaraan verbonden kosten. De burger wil geen warmtepomp en wordt inmiddels met handschoentjes aangepakt. Om een CO2-heffing te ontlopen roepen multinationals over vluchten naar het buitenland met klimaatwerklozen als gevolg. Vraag blijft dan ook: wie gaat de klimaatrekening wel betalen?
De milieubeweging gaf onlangs een onheuse voorzet. ‘Bedrijven die geen energie besparen verdienen geen overheidsklus’, luidde de kop van een door hen ingezonden opiniestuk in het FD. De brief handelde over de nieuwe informatieplicht energiebesparing, waar 125.000 (mkb)ondernemers uiterlijk 1 juli 2019 aan moesten voldoen. Met al dat verbale geweld krab je je wel even achter de oren. Het zal toch niet zo zijn dat uitgerekend onze achterban, het (industriële) mkb straks de klimaatrekening gaat betalen? Het zou zo maar kunnen zijn dat afwegingen om dit wel te doen, weinig te maken hebben met de edele doelen van het Klimaatakkoord. Naast het feit dat burgers en grotere bedrijven voor een groter politiek ongemak kunnen zorgen, zijn mkb-bedrijven talrijk, makkelijk vindbaar (betalen hun belastingen) en kunnen niet vluchten naar het buitenland.
Weinig steekhoudende afwegingen om de klimaatrekening bij het mkb te leggen. Wat pleit voor het juist niet belasten van kleine bedrijven, is dat mkb-bedrijven het presteren om met relatief weinig energie de mooiste processen aan de praat te houden, de meest innovatieve producten op de markt te zetten en… de grootste (en daarmee meest efficiënte) nationale banenmotor vormen. Het overgrote deel van de 125000 ondernemers die nu aan de informatieplicht energiebesparing moeten voldoen, zijn de afgelopen jaren nóg energie efficiënter geworden dan ze al waren.
Een privaatrechtelijke sanctionering door ondernemers een overheidsklus te onthouden is dan ook ridicuul. Het zet wel zoden aan de dijk als eigen duurzame opwekking afgetrokken kan worden van de verbruiksdrempel waarboven geïnformeerd moet worden. Beter nog: stel iedere ondernemer die - pak hem beet - 50% van zijn energiebehoefte duurzaam opwekt vrij van de informatieplicht en stel hem drie jaar vrij van energiebelasting. Moet je eens kijken hoe snel hoe snel het gaat; óók met het besparen van energie. Studies hebben immers aangetoond dat wanneer je ziet hoe leuk het is om zelf kWh ‘s op te wekken, je extra kritisch naar het verbruik gaat kijken.