De setting van het interview met GroenLinks-PvdA Tweede Kamerlid Joris Thijssen is op zijn zachtst gezegd on-Haags. Het is nog net Kamerreces en alhoewel hij al druk bezig is, vindt het interview plaats in een strandpaviljoen ergens aan een randmeer. ‘Hou de precieze locatie maar geheim, anders is het hier gedaan met de rust’, vraagt Thijssen met een knipoog. Tot zover de zonnige zomerse sfeer, want zijn gevoel bij het nieuwe kabinet is somber. Het nieuwe kabinet, zo stelt hij, maakt keuzes die het land op lange termijn kunnen schaden, vooral op gebieden waar juist geïnvesteerd zou moeten worden.
‘We krijgen een begroting waarin wordt bezuinigd op onderwijs, innovatie en verduurzamingssubsidies’, zegt Thijssen. ‘Dit zijn precies de drie domeinen waarin we juist moeten investeren. De toekomst van Nederland hangt af van goed opgeleide mensen, innovatiekracht en een duurzame economie. Als we daarop gaan bezuinigen, maken we het onszelf alleen maar moeilijker in de komende jaren.’
Deze zorgen komen niet uit het niets. Thijssen heeft de afgelopen maanden werkbezoeken afgelegd bij verschillende mkb-bedrijven, vooral in de maakindustrie. Wat hij daar zag en hoorde, heeft zijn overtuiging versterkt dat het huidige beleid de verkeerde kant op gaat. ‘Ondernemers uitten hun zorgen over de hoge energieprijzen en de complexe regelgeving. En hoewel er veel aandacht gaat naar de grote industriële clusters, worden de kleinere bedrijven vaak over het hoofd gezien. Dit zijn bedrijven die wel de kern vormen van onze economie en waar de energiekosten naar beneden moeten. Niet alleen voor het bedrijfsleven zelf, maar ook om het klimaat
te redden.’
De uitdagingen van de MKB-maakindustrie
Tijdens zijn werkbezoeken kwam Thijssen verschillende uitdagingen tegen waar mkb-bedrijven mee worstelen. Een van de grootste problemen is het tekort aan technisch personeel. ‘Dit probleem speelt al jaren en er wordt veel over gepraat, maar er is nog geen structurele oplossing gevonden’, zegt Thijssen. ‘We moeten beginnen met het onderwijzen van techniek op basisscholen en zorgen voor betere salarissen en vaste contracten voor werknemers in de technische sector. Dat geeft mensen zekerheid en maakt de sector aantrekkelijker.’
‹‹ We willen dit land eerlijker, schoner en klaar voor de toekomst maken ››
Daarnaast is er het probleem van de netcongestie. ‘We weten dat we over moeten stappen op groene energie en groene waterstof, maar dat gaat niet van de ene op de andere dag. Tot die tijd moeten we slimme oplossingen bedenken om energievraag en -aanbod beter af te stemmen’, stelt Thijssen. "Er zijn initiatieven zoals energiehubs op bedrijventerreinen die veel potentie hebben, maar daar moeten we vol op inzetten. En ja, dat betekent ook dat we regelgeving flexibeler moeten maken. Als Kamerlid kan ik die wetten aanpassen, daar moet het niet op vastlopen.’
Verhalen van familiebedrijven
Thijssen is met name onder de indruk van de familiebedrijven die hij heeft bezocht. ‘Wat ik zo mooi vind aan die bedrijven, is dat de kloof tussen het management en de werknemers veel kleiner is. De aandeelhouders zijn vaak familieleden die ook het lange termijn welzijn van het bedrijf belangrijk vinden. Ze zijn bereid om bijvoorbeeld dividenduitkeringen uit te stellen als het bedrijf door een moeilijke periode gaat, zoals tijdens de coronacrisis’, vertelt hij. ‘Dit soort bedrijven investeren in hun mensen en hun toekomst, in plaats van te focussen op kortetermijnwinsten. Dat is iets wat ik bij de grote bedrijven soms mis.’
Essentieel voor de toekomst
Het is duidelijk dat Thijssen zich zorgen maakt over de toekomst van Nederland als er niet meer geïnvesteerd wordt in innovatie en verduurzaming. ‘We hebben internationaal afgesproken om 3% van ons bruto nationaal inkomen te investeren in innovatie. Dat is de enige manier om ervoor te zorgen dat we in de toekomst nog banen hebben en dat ons land klaar is voor de uitdagingen van morgen. Als we daar nu op bezuinigen, snijden we onszelf in de vingers’, stelt hij. 'Het mkb is belangrijk voor Nederland omdat veel mensen daar hun baan hebben, zingeving ervaren en geld verdienen om hun gezin te onderhouden. Die innovatie en verduurzaming is nodig zodat we in de toekomst ook nog die banen hebben en ons geld kunnen verdienen.'
Thijssen pleit voor een eerlijke verdeling van de welvaart die Nederland genereert. ‘We verdienen veel geld in dit land, maar dat komt vooral terecht bij een kleine groep aandeelhouders. Dat moet anders. We moeten ervoor zorgen dat de lonen stijgen, dat de prijzen niet onnodig worden verhoogd en dat bedrijven de ruimte krijgen om te investeren in hun mensen en hun innovatiekracht. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat ook mkb-bedrijven over tien jaar nog bestaan en bijdragen aan onze economie.’
Samenwerking
Volgens Thijssen is het belangrijk dat mkb-bedrijven sterker staan tegenover de grote multinationals. ‘Als we willen dat mkb-bedrijven kunnen blijven innoveren en investeren in hun mensen, dan moeten ze samen optrekken. Ze worden nu vaak uitgespeeld door de grote
bedrijven, en dat is niet eerlijk. We hebben een eerlijke verdeling nodig van de welvaart die we met z'n allen creëren. Dat betekent ook dat aandeelhouders hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Ze moeten niet proberen belastingen te ontwijken, maar gewoon netjes bijdragen aan de samenleving waar ze hun winsten maken’, zegt Thijssen resoluut.
Kritische blik op kabinet
Het is duidelijk dat Thijssen kritisch is op het nieuwe kabinet en de koers die wordt ingezet. ‘We weten eigenlijk niet wat de visie is van partijen zoals de PVV, NSC en BBB op hoe we over tien jaar nog geld verdienen in dit land. Ze lijken vooral te reageren op de krantenkoppen van de dag, in plaats van een langetermijnvisie te hebben’, aldus Thijssen. Hij ziet hierin een belangrijke taak voor zijn partij: ‘Wij blijven voorstellen doen die Nederland klaarmaken voor de toekomst. We willen dit land eerlijker, schoner en klaar voor de toekomst maken. En we dwingen de partijen in het kabinet om kleur te bekennen. Als ze voor onze voorstellen stemmen, doen we iets goeds voor Nederland.’
Thijssen gelooft in een andere koers voor Nederland. Een koers die gericht is op duurzaamheid, innovatie en een eerlijke verdeling van de welvaart. Hij ziet dit niet alleen als noodzakelijk voor het behoud van banen en economische groei, maar ook voor het creëren van een samenleving waarin iedereen een eerlijke kans krijgt. Het nieuwe kabinet, zo stelt hij, dreigt die kansen te verspelen door de verkeerde keuzes te maken. ‘Maar wij blijven strijden voor wat juist is’, sluit hij af.