De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) hanteert al jarenlang de richtlijn 'Bedrijven en milieuzonering' voor bestemmingsplannen, waarin milieucategorieën worden vastgelegd voor bedrijven op bedrijventerreinen. Met de invoering van de Omgevingswet wordt deze richtlijn vervangen door de nieuwe 'Handreiking Activiteiten en milieuzonering.' Deze nieuwe handreiking introduceert een vernieuwde systematiek die omgevingsplannen voor gemeenten vormgeeft. Aangezien veel Metaalunieleden te maken hebben met beperkingen door oprukkende woningbouw, heeft Koninklijke Metaalunie samen met VNO-NCW, MKB-Nederland en akoestisch bureau Peutz de nieuwe handreiking beïnvloed om de belangen van bedrijven beter te waarborgen.

Nieuwe aanpak
In tegenstelling tot de oude VNG-richtlijn, die milieugevoelige bestemmingen (zoals woningen) afbakende met zonering, maakt de nieuwe handreiking ook gebruik van zonering per bedrijf. Gemeenten baseren hun beleid voortaan op de specifieke activiteiten en de bij hen bekende 'rechten en werkzaamheden' van bedrijven. Belangrijk hierbij is dat de handreiking zich richt op de milieuruimte die bedrijven nodig hebben, zoals op het gebied van geluid en geur, vooral op bedrijventerreinen.

Belangrijke wijzigingen en verlengd overgangsrecht
Door de gezamenlijke lobby van Metaalunie en partners zijn er aanpassingen doorgevoerd in de handreiking, met in veel gevallen een verruiming van de ruimte voor bedrijven. Ook is er een langer en flexibeler overgangsrecht toegevoegd, dat bedrijven die niet meteen in de nieuwe systematiek passen, een overgangstermijn van tien jaar biedt (met een verlengingsmogelijkheid). Deze termijn begint pas wanneer gemeenten een nieuw omgevingsplan vaststellen, wat volgens de Omgevingswet uiterlijk in 2031 moet gebeuren. Hierdoor kan de start van de termijn variëren tussen dit jaar en 2031, afhankelijk van de planning van de gemeente.
 

Zo bereidt u zich voor

1. Zorg voor een volledig gedekte bedrijfsvoering
   Om goed voorbereid te zijn op de invoering van de VNG-handreiking, kunnen Metaalunieleden de volgende stappen ondernemen:
   
   Verzeker dat al uw bedrijfsactiviteiten met verplichte meldingen en vergunningen zijn vastgelegd, inclusief geplande uitbreidingen op korte termijn. Gemeenten hanteren deze gegevens bij het opstellen van nieuwe omgevingsplannen. Hiermee voorkomt u complicaties rondom overgangsrecht en kunt u optimaal gebruikmaken van de geboden ruimte. 
2. Beoordeel zorgvuldig het nieuwe omgevingsplan 
   Controleer of het nieuwe omgevingsplan qua geluid en andere milieuaspecten aansluit bij uw huidige en geplande bedrijfsvoering. Schakel indien nodig een deskundige in. Uit de praktijk blijkt dat een vroegtijdige bijdrage in de plannen, bijvoorbeeld via lokale ondernemersverenigingen, meer invloed geeft. Dit biedt ruimte voor bijsturing voordat zaken vastliggen in de formele omgevingsplanprocedure.
3. Wees alert op ruimtelijke besluiten van gemeenten 
   Gemeenten komen mogelijk al eerder met besluiten die invloed kunnen hebben op uw bedrijf, zoals woningbouwplannen dicht bij uw terrein. Beoordeel zorgvuldig of uw bedrijfsvoering hierdoor beperkt kan worden. Bij twijfel is bezwaar of beroep aantekenen verstandig. Ervaringen leren dat soms een tegenonderzoek, zoals een akoestisch rapport, nodig is om te zorgen dat uw bedrijf niet klemgezet wordt door de geplande woningbouw. En u hierdoor problemen krijgt om uw milieueisen na te leven en in de nabije toekomst geplande uitbreiding en/of wijziging van uw bedrijf te realiseren. 
4. Gebruik natuurlijke momenten om geluidsproblematiek te minimaliseren als u onder het overgangsrecht valt
   Tijdens uitbreidingen of wijzigingen van uw bedrijf kunt u maatregelen overwegen die leiden tot minder geluidsuitstoot. Bijvoorbeeld door te investeren in stillere machines of voertuigen. Zo kunt u deze natuurlijke momenten gebruiken om binnen de overgangstermijn van 10 jaar het latente geluidsprobleem aan te pakken. Als dit voldoende is, hoeft u na afloop van vermelde 10 jaar niet om verlenging van het uw overgangsrecht te verzoeken. Als dit onvoldoende is, kunt u voor afloop van betreffende 10 jaar gemotiveerd om verlenging verzoeken.  

Let op de complexiteit 
Hoewel de VNG-handreiking verbeterd is, blijft de systematiek ingewikkeld. Vooral door de zonering per bedrijf kan het moeilijk zijn om de exacte impact op uw bedrijf te bepalen. Neem bij twijfel contact op met een specialist, zoals de afdeling Ledenservice van Metaalunie, en/of schakel een akoesticus in wanneer de toekomstige bedrijfsruimte op het spel staat.

Blijf op de hoogte en houd ons op de hoogte
De VNG heeft de handreiking inmiddels openbaar gemaakt, en Metaalunie blijft alert op de manier waarop gemeenten deze in nieuwe omgevingsplannen gaan verwerken. Wij vragen u om relevante ontwikkelingen in uw gemeente te melden, zodat we gezamenlijk kunnen werken aan een optimaal lokaal investeringsklimaat. Het doel is toekomstbestendige bedrijventerreinen waar ondernemers en gemeenten op waardevolle wijze samenwerken.

Voor vragen kunt u altijd terecht bij Metaalunie Ledenservice, Team Bedrijfsjuridisch, bj@metaalunie.nl of via 030 – 606 33 44.