Papen Metaal Techniek maakte ooit een mal voor een veer in het Senseo koffieapparaat van Philips. Miljoenen werden ervan verkocht. En zo zijn ze – via via – ook betrokken bij een Marslander die binnenkort op de planeet neerdaalt. “We houden hier wel van gekke, geen standaard, dingen doen”, vertelt eigenaar Gerben Papen.

Toen Paul van Dijk, buitendienstadviseur van Koninklijke Metaalunie, gevraagd werd naar een kandidaat voor de rubriek In gesprek met…. wist hij direct iemand: Gerben Papen van het gelijknamige metaalbedrijf in de metaalbakermat van Nederland, het Overijsselse Hengelo. Van Dijk: “Papen Metaal Techniek is zó representatief voor een groot deel van de achterban van Metaalunie. Er is een grote groep kleine MKB-maakbedrijven waarop een hele sector drijft. Soms niet door iets heel unieks te doen, het zijn leveranciers van een brede basis aan verspaningswerk voor de hele economie. Kijk je bijvoorbeeld naar het journaal, dan gaat het bij metaal vaak over grootheden als ASML. Maar er zitten zo veel bedrijven achter die een minstens zo belangrijke rol spelen. Die bedrijven wil ik ook graag een podium geven. En wat me hier bij Papen altijd opvalt, is dat het zo schoon en verzorgd is.”

Van Senseo tot Universiteit Twente
Papen bestond op 1 mei dertig jaar. Al die jaren doen ze verspaningswerkzaamheden: CNC frezen, draaien, vlakslijpen, eroderen/vonken, thermische behandelingen en gereedschappen maken. Vooral maatwerk, nooit grote series. Aan Van Dijk vertelt Papen dat ze qua techniek met de tijd meegaan, maar eigenlijk al jaren hetzelfde doen. “We willen hier niet doen wat iedereen doet. We werken hier best vaak een beetje tegen de stroom in, houden wel van een gekkigheidje. Als het aantal opdrachten even wat minder is, worden we hier niet onrustig. Anders dan grote bedrijven hebben we geen problemen met het moeten produceren.” Dus als er oudere machines gereviseerd moeten worden, maar er is bijvoorbeeld geen tekening meer van met specificaties, dan reproduceren ze die in Hengelo op basis van vakmanschap en inzicht. Maar ook Philips wist Papen dus te vinden voor het maken van een mal voor een veer voor de Senseo. Wereldwijd gingen hiervan miljoenen over de (al dan niet digitale) toonbank.

De naastgelegen Universiteit Twente (UT) is een andere kurk waar Papen op drijft. Papen: “Studenten op de UT doen onderzoek en hebben dan geregeld gereedschappen of metalen producten nodig. Dan maken we proefopstellingen voor ze, met nieuwe materialen of gereedschappen.” Van Dijk wil van Papen weten of ze ook voor de defensie-industrie werken (Thales zit immers om de hoek): “Nog niet, maar het zou zo maar kunnen. We werken vaak voor klanten van klanten en leveren dan fijnmechanische onderdelen.” Reclame maken ze nauwelijks bij de Hengelose metaalbewerker. “Het is allemaal mond-tot-mondreclame.”

‹‹ Wij houden hier wel van een gekkigheidje››

Rol Metaalunie
Van Dijk wil ook van Papen weten wat Metaalunie voor hem betekent. Hoe kan Metaalunie Papen inspireren? “We gebruiken natuurlijk de leveringsvoorwaarden en gebruiken de juridische dienst van Metaalunie. En toen ik dit bedrijf van mijn vader wilde overnemen, hebben we ook gesprekken gevoerd over hoe je zo’n overname het beste kunt vormgeven. Het is fijn om Metaalunie als rugdekking te hebben en niet alleen af te hoeven gaan op je eigen accountant. Zo’n proces duurt zo maar tien jaar.” Van Dijk wijst Papen op een Metaaluniebijeenkomst over AI en op actuele thema’s als duurzaamheid, 3D-printen en het inzetten van cobots. Wat wil de ondernemer? Papen volgt alles, maar wel op gepaste afstand. “Zo’n cobot is prachtig natuurlijk, maar voor maatwerk, de enkelstuks die wij maken, toch niet snel inzetbaar. Ik was op de beurs in Hannover. Dan valt je mond open van alles wat al kan. Toch zijn die machines te duur voor bedrijven zoals het onze. We vullen andere niches in.”

Duurzaam
Kan duurzaam produceren een concurrentievoordeel opleveren? Papen: “We hebben zonnepanelen, maar vooral voor eigen gebruik.” Ze doen bij Papen wat ze kunnen op het gebied van duurzaamheid, maar ze blijven ook hier realistisch. Ze zijn een klein bedrijf met drie mensen die gewoon mooie en soms gekke dingen maken. 24/7 onbemand werken? Het werkt gewoon niet bij dit soort kleine bedrijven. En toch staat er over een tijdje een Marslander met een onderdeel dat de basis vindt in Hengelo. Ook komen hier kliksystemen vandaan, voor een van de grootste bouwers van zonnepanelen in de wereld. “Daarom vind ik dit soort bedrijven zo representatief voor onze hele sector”, zegt Van Dijk. “Onze MKB-maakbedrijven
leveren ook de oplossingen voor klimaat- en energievraagstukken.” Soms wat onzichtbaar, maar een fundament voor de economie.