In Zutphen ligt de TechniekFabriek, een inspirerend initiatief dat zijn oorsprong vond in 2012. Het begon met elf ondernemers die de overtuiging deelden dat kennisdeling essentieel is voor vooruitgang. Ze creëerden een plek waar ondernemers uit de techniek samenwerken, trainingen volgen en kennisdelen. In de loop der jaren heeft de TechniekFabriek Zutphen (TFZ) zich ontwikkeld tot een bruisende hub voor innovatie, onderwijs en samenwerking tussen bedrijven.

‘Het idee achter TFZ begon in het Pakhuis/ Broodfabriek, waar de ondernemers elkaar ontmoetten en hun visie deelden’, vertelt Sjoerd Westra, directeur van de TFZ. ‘Hun doel was om een plek te creëren waar kennisdeling centraal stond, met een focus op technische innovatie. Dit initiatief kreeg een extra impuls toen het gerenommeerde staalbedrijf Reesink haar activiteiten elders voortzette en een aantal panden achterliet. De initiatiefnemers hebben een pand aangekocht en opgeknapt. Eén van deze panden werd de thuisbasis van de TFZ.’ Rond 2017 ontstond een nieuwe uitdaging: het vmbo in Zutphen dreigde te stoppen met technieklessen door een tekort aan studenten. Westra: ‘De initiatiefnemers van de TFZ zagen dit als een grote bedreiging voor de regio, aangezien het verdwijnen van technisch onderwijs een negatieve impact zou hebben op de lokale bedrijven. Ze besloten actie te ondernemen om te voorkomen dat het technische onderwijs zou verdwijnen en werkten samen met gemeentes, scholen en andere belanghebbenden om een oplossing te vinden.’

Vernieuwend onderwijs en duurzame innovatie 
De TFZ richt zich, vertelt één van de initiatiefnemers en ondernemer Jan Duits, op het bieden van vernieuwend onderwijs dat nauw aansluit bij de behoeften van ondernemers, met een sterke nadruk op energietransitie en verduurzaming. ‘Dit wordt bereikt door samen te werken met verschillende onderwijsinstellingen, waaronder praktijkonderwijs, vmbo en mbo. Het doel is om leerlingen te betrekken bij de nieuwste technologische ontwikkelingen en hen te inspireren om een carrière in de techniek na te streven.’

‹‹ Een van de sleutels tot het succes van de TFZ is de sterke samenwerking met lokale en regionale bedrijven ››

Een belangrijk onderdeel van de TFZ is de coöperatie die fungeert als een platform voor bedrijven om samen te werken aan innovatie. Westra: ‘Het organiseert evenementen en biedt labs waar bedrijven nieuwe technieken kunnen verkennen, zoals waterstofenergie en duurzame energieoplossingen voor de gebouwde omgeving. Deze labs fungeren als leerruimtes waar bedrijven kunnen experimenteren en leren van elkaar, waardoor innovatie wordt gestimuleerd en kennis wordt gedeeld.’

Ontdekken en leren voor alle leeftijden
De TFZ is niet alleen gericht op jongeren; het initiatief heeft ook oog voor volwassenen die zich willen bij­ of omscholen. Het doel is om iedereen, van basisschoolleerlingen tot werkzoekenden en werkenden, de kans te bieden om kennis te maken met techniek.
Duits: ‘Dit wordt gerealiseerd door het aanbieden van ontdekkend leren, waarbij deelnemers de kans krijgen om de verschillende facetten van techniek te verkennen. Dit gebeurt in een omgeving waar ze kunnen experimenteren, ontdekken en leren door te doen. Leven Lang Ontwikkelen is ook hier gemeengoed. Door voortdurend in te spelen op de behoeften van de markt, blijft de TFZ een plek waar kennis continu wordt vernieuwd en gedeeld. De technologische ontwikkelingen gaan immers snel. Om competitief te blijven, is het voor werknemers van belang om op de hoogte te blijven van de nieuwste innovaties.’

Naast de samenwerking met onderwijs­ instellingen en bedrijven biedt de TFZ ook een omgeving waar overheidsinstellingen kennis kunnen opdoen en samenwerkingen kunnen aangaan. ‘Deze kruisbestuiving tussen de verschillende stakeholders zorgt ervoor dat nieuwe ideeën en oplossingen sneller worden gevonden en toegepast. Dit maakt de TFZ niet alleen een centrum voor technische innovatie, maar ook een platform waar beleidsmakers, bedrijven en opleiders samenwerken aan de uitdagingen van de toekomst,’ aldus Westra.

Samenwerking met ondernemers
Een van de sleutels tot het succes van de TFZ is de sterke samenwerking met lokale en regionale bedrijven. Volgens Duits fungeert de TFZ als een ontmoetingsplek waar bedrijven ideeën kunnen uitwisselen, samenwerken aan nieuwe projecten en samen de uitdagingen van de toekomst aangaan. ‘Dit heeft geleid tot een breed scala aan samenwerkingen, van kleine startups tot grote gevestigde bedrijven. Een recente ontwikkeling is de samenwerking met bedrijven in de Achterhoek, waar de TFZ een rol speelt in het begeleiden van startups. Dit gaat verder dan alleen technische ondersteuning: Er wordt ook gekeken naar financiële en marketinguitdagingen.

Het doel is om deze startups te helpen groeien en tegelijkertijd werkgelegenheid in de regio te behouden of zelfs te vergroten. Er is een samenwerking ontstaan met het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost­Nederland (CIVON) in Ulft. Binnen dit initiatief is SHII (Smart Hub Incubators Industry) actief. Deze groep heeft bouwstenen ontwikkeld om startups te begeleiden. Hierop is een regionale samenwerking ingezet om dit ontwikkelde concept ook in Zutphen op te starten. Hiermee maakt de TFZ nu de eerste stappen.’

Regelgeving is een uitdaging
Zoals bij elk innovatief initiatief, kent ook de TFZ zijn uitdagingen. ‘Één van de grootste obstakels is de regelgeving rond nieuwe technieken en innovaties’, zegt Westra. ‘Om daadwerkelijk impact te maken, moet de TFZ zich voortdurend aanpassen aan veranderende wet­ en regelgeving, wat soms een hindernis kan vormen voor de snelle implementatie van nieuwe ideeën. Daarnaast is het vinden van voldoende financiële middelen een doorlopende uitdaging. Hoewel er subsidies en steun van de gemeente zijn, blijft het een uitdaging om een duurzaam financieel model te ontwikkelen dat de TFZ in staat stelt om laagdrempelig te blijven en jonge mensen enthousiast te maken voor techniek. Hiervoor is de steun van lokale bedrijven cruciaal, aangezien zij inzien dat investeren in onderwijs en innovatie uiteindelijk resulteert in een goed opgeleide toekomstige beroepsbevolking.’

Vertrouwen en kennisdeling als basis 
Vertrouwen en kennisdeling zijn fundamentele waarden binnen de TFZ. Duits: ‘We streven ernaar om een open en ondersteunende omgeving te creëren, waar bedrijven en individuen hun kennis en expertise kunnen delen. Dit vereist een cultuur van wederzijds respect en vertrouwen, waarbij iedereen bereid is om zijn of haar kennis in te brengen en samen te werken aan gedeelde doelen. Samen delen betekent samen verder komen.’ 

‹‹ Vertrouwen en kennisdeling zijn fundamentele waarden binnen TFZ››

De TFZ zet zich in om barrières te doorbreken en samenwerking te bevorderen door leerkringen op te zetten rond actuele thema’s zoals waterstof en artificial intelligence (AI). Westra: ‘Deze leerkringen brengen bedrijven samen om te werken aan gedeelde uitdagingen en oplossingen die breed toepasbaar zijn in verschillende sectoren.’

Ecosysteem
Met de unieke aanpak en focus op samenwerking, innovatie en onderwijs, is de TFZ een waardevolle aanwinst voor de regio Zutphen en daarbuiten. Het initiatief heeft niet alleen een positieve impact op de lokale economie, maar draagt ook bij aan de bredere doelstellingen van energietransitie en duurzaamheid. Westra: ‘Door jongeren te
inspireren voor techniek en volwassenen de kans te bieden om zich te ontwikkelen, zorgt de TFZ ervoor dat de regio kan blijven rekenen op een goed opgeleide technische beroepsbevolking.’ ‘Dit alles gebeurt in een omgeving waar
leren, innoveren en samenwerken centraal staan’ vult Duits aan. ‘De TFZ is meer dan een bedrijfsverzamelgebouw; het is een ecosysteem dat bijdraagt aan de toekomst van techniek en innovatie in Nederland.’