Kusters Goumans uit Beek en Donk staat bekend als loodgieter en loodbewerker, maar het bedrijf is in transitie. De focus ligt sinds het ontstaan ook al op high tech precisieonderdelen en daar komt steeds meer “cleaning” bij. Komend jaar wordt een nieuwe cleanroom in gebruik genomen. Eigenaar Birgit Goumans: ‘Het is mooi om te weten dat onderdelen van ons in een Airbus zitten, maar ook in een elektronenmicroscoop waarmee onderzoek wordt gedaan naar kankercellen en nieuwe materialen.’

In de productiehal van Kusters Goumans is de transitie waarin het bedrijf zit, goed te zien. In een hoek van het bedrijf wordt nog op een klassieke manier lood gesmolten. Elders staan vooral hypermoderne CNC­-machines. De innovatieve (tijdelijke) cleanroom is ingericht op een bovenverdieping, maar wordt komend jaar vervangen door een nieuwe cleanroom aan de overzijde van de weg. Daar komt ook een nieuwe reinigingsstraat in een nu nog leegstaand pand. Birgit Goumans: ‘We wilden eerst zelf bijbouwen, het plan lag klaar, maar we liepen tegen de huidige beperkingen van de energiesector aan. We kregen gewoon geen extra stroom. In het lege pand wel.’
De nieuwe cleanroom gaat vooral gebruikt worden voor het reinigen en samenstellen van eigen productie. Goumans: ‘Voor sommige sectoren is een ultraclean onderdeel van cruciaal belang.’ Zo’n dertig procent van de productie van Kusters Goumans gaat direct naar het buitenland. De rest is vooral bestemd als halffabricaat voor de Nederlandse markt. Kusters Goumans is vooral actief in de medische, optische, halfgeleider­ en lucht­ en ruimtevaartsector.

Handschoenen
Loodbewerken is voor nu én in de toekomst een belangrijke tak van sport voor Kusters Goumans. Lood heeft tegenwoordig soms een negatieve bijklank, maar is onmisbaar in bijvoorbeeld de medische industrie, waar lood zorgt voor bescherming tegen straling. Zo’n derde van de omzet van het bedrijf komt uit lood, twee derde uit finetech. Groeiambitie is eerder een drive om het bedrijf te transformeren dan dat lood vanwege milieu en veiligheid afgebouwd zou gaan worden. We kunnen vaak gewoon nog niet zonder loodtoepassingen; serieuze alternatieven zijn er vaak niet. Goumans: ‘Lood kan een hele duurzame oplossing blijven, mits je verantwoord omgaat met het bewerken daarvan. Daarnaast is lood goed recyclebaar.’ Je ziet die tweedeling in werelden binnen Kusters Goumans ook terug op de werkvloer. Kun je klassiek materiaal nog gewoon vastpakken, op diverse plekken in de fabriek worden ook veelvuldig witte handschoentjes aangetrokken. Birgit: ‘Omdat we zo schoon moeten werken, moeten we medewerkers  daar ook in opvoeden. Onze klanten komen soms vertellen aan medewerkers over waarom producten zo bedrijfskritisch zijn en daarom een zorgvuldige behandeling nodig hebben.’

Van Airbus tot microscoop
Het zijn soms minuscule onderdelen die Birgit Goumans oppakt in de productiehal. Mensen zullen het niet beseffen, maar als ze met een Airbus vliegen, grote kans dat er onderdelen in zitten die uit Beek en Donk komen. Ook zitten er Kusters Goumans onderdelen in bijvoorbeeld elektronenmicroscopen. Goumans: ‘Daar word ik wel blij van. Met zo’n microscoop zijn wetenschappers onder meer bezig om kanker­ en viruscellen te onderzoeken. Mooi dat we daar een bijdrage aan kunnen leveren.’

‹‹ We moeten als Nederland oppassen dat we als sector niet links en rechts ingehaald worden ››

Hoe meer eisen, hoe blijer
Het adagium daarbij luidt: hoe meer eisen van de klant, hoe blijer ze bij Kusters Goumans worden. Goumans: ‘Juist dan kunnen we ons onderscheiden. We maken hele kleine draaidelen, bijvoorbeeld een M1­schroefje. En we bewerken allerlei zeldzame materialen. We zijn er echt voor de specifieke monoparts, al assembleren we tegenwoordig ook steeds vaker.’ En er is dus straks de nieuwe uitgebreidere cleanroom. Goumans: ‘Soms vragen speciale materialen ook om een speciale reinigingsmethode. Bedenk dat bedrijven in de chipindustrie geen vuil op hun spiegels willen. Bedenk dat vuil voor verstoring kan zorgen in de lens van een microscoop en daardoor onderzoek kan beïnvloeden.’ Birgit Goumans ervaart dat de selectie van opdrachtgevers voor leveranciers vaak streng is, omdat eisen hoog zijn. ‘Maar als ze dan eenmaal klant zijn, blijven ze dat vaak ook heel lang. We bekijken heel goed hoe we in bepaalde niches kunnen groeien.’

Links en rechts
Gevraagd naar de uitdagingen en bedreigingen voor de metaalsector in Nederland, zegt Goumans: ‘Ik ben daar best positief over, maar we moeten wel alert zijn. We moeten oppassen dat we niet links en rechts worden ingehaald.’ Schaarste aan personeel is daarbij een issue, maar bijvoorbeeld ook de problemen die ze momenteel zelf aan de lijve ondervindt in de energiesector. ‘Brainport staat bekend als de slimste regio, maar moeten dat ook wel zien te blijven. We moeten niet in slaap sukkelen. We staan aan de wereldtop, maar moeten oppassen er niet vanaf te vallen. Je ziet het aan ASML, dat nu even op de rem trapt. De hele metaalsector heeft daar direct last van.’ Last heeft Kusters Goumans als mkb­bedrijf ook van regelgeving. ‘Vaak hoeven wij als mkb niet aan bepaalde regels te voldoen, maar omdat je in een keten zit, wordt er toch van je verwacht dat je allerlei rapportages aanlevert. Dat is veel werk en soms een uitdaging voor een bedrijf met 65 werknemers.’

Handelsoorlogen
Heel voorzichtig merkt Goumans ook dat de dreigende handelsoorlogen tussen Amerika, China en andere landen beginnen door te sijpelen. ‘De prijs van antimoon (dat wordt gebruikt om lood sterker te maken, red.) is recentelijk behoorlijk gestegen.’ Tot slot, een mooi verhaal dat op de website van Kusters Goumans te vinden is. De oprichter kocht destijds geen meubelen van zijn spaargeld, maar investeerde het in een draaibank. Die draaibank staat – te midden van allen hypermoderne CNC­machines – nog steeds in de productiehal in Beek en Donk en wordt nog gebruikt. Goede investering geweest destijds. Net zoals de investering in een nieuwe cleanroom op termijn naar verwachting een goede investering zal blijken te zijn.