Bestaat uw bedrijfsactiviteiten onder andere uit het stralen, lassen en/of mechanisch of thermisch bewerken van metalen? Doet u die activiteiten soms in de open lucht vanwege de omvang van het object? Dan kan het zijn dat u die buitenactiviteiten per 1 januari 2026 niet zomaar meer mag uitvoeren.
 

Inleiding
Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Deze nieuwe wet zorgt er onder andere voor dat het Activiteitenbesluit milieubeheer (hierna: Activiteitenbesluit) is vervallen. Die regels staan nu in het Besluit activiteiten leefomgeving (hierna: Bal). In het Bal staat welke activiteiten vergunningplichtig zijn en voor welke activiteiten de “algemene” regels uit het Bal gelden.

De situatie onder de Omgevingswet is in die zin niet veel anders dan onder het oude recht. Onder het Activiteitenbesluit werd ook een verdeling gemaakt tussen vergunningplichtige bedrijven en meldingsplichtige bedrijven. Vergunningplichtige bedrijven moesten zich houden aan de voorschriften zoals in de verleende milieuvergunning zijn opgenomen. Meldingsplichtige bedrijven moesten zich houden aan de “algemene” regels van het Activiteitenbesluit. Zij werken met een AIM-online melding (melding Activiteitenbesluit).
 

Grote verandering voor buiten stralen, lassen en/ of mechanisch of thermisch bewerken
Onder de nieuwe wetgeving is er echter wel een belangrijke wijziging. Een belangrijke uitzondering is namelijk niet meer van toepassing.

Het Activiteitenbesluit bepaalde dat stralen, lassen, mechanisch of thermisch bewerken van metalen in beginsel in het inpandige deel van de inrichting moest worden gedaan. Hiervoor gold een uitzondering als het niet mogelijk was om deze werkzaamheden binnen uit te voeren vanwege de omvang, het volume of het gewicht van het te bewerken object.

De Nota van toelichting behorend bij het Activiteitenbesluit geeft hierbij als voorbeeld: ‘Een situatie waarbij het niet mogelijk is om de werkzaamheden inpandig uit te voeren kan zich bijvoorbeeld voordoen bij constructiebedrijven waar inpandig geconstrueerde segmenten samengesteld en eventueel afgewerkt moeten worden tot een zodanig groot object dat dit niet inpandig kan plaatsvinden. Bedrijven zullen meestal zoveel mogelijk werkzaamheden inpandig willen uitvoeren onder meer vanwege de kwaliteitseisen.’

De “algemene” uitzonderingen voor vermelde buitenwerkzaamheden gelden onder de Omgevingswet helaas niet meer. Voor nu geldt er echter nog een overgangsrecht van twee jaar. Dit betekent dat u tot 1 januari 2026 mag vasthouden aan de uitzondering van het Activiteitenbesluit. Daarna is het niet zonder meer toegestaan om buiten die activiteiten uit te voeren.

Is het voor uw activiteiten noodzakelijk om soms buiten te stralen, lassen of mechanisch of thermisch te bewerken? Lees dan hieronder wat u moet doen.

Bent u een meldingsplichtig bedrijf? Lees dan hier wat u moet doen
Uw melding Activiteitenbesluit is automatisch overgegaan naar een melding Bal. Daar hoeft u verder niets voor te doen. Omdat u een meldingsplichtig bedrijf bent, betekent dat wel dat u moet voldoen aan de algemene regels zoals neergelegd in het Bal en bepaalde milieueisen (zoals geluidseisen) uit het binnen uw vestigingsplaats geldende omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan).

Zoals hierboven aangegeven staat de uitzondering voor vermelde buitenwerkzaamheden niet meer in het Bal. Om dit nog wel te kunnen blijven doen, zult u een maatwerkvoorschrift moeten aanvragen bij uw gemeente. In de aanvraag moet in ieder geval kunnen worden onderbouwd waarom de betreffende buitenactiviteiten noodzakelijk zijn. Het aanvragen van een maatwerkvoorschrift is niet kosteloos. U moet hiervoor aan de gemeente een vergoeding (leges) betalen.

Let op: Het is aan de gemeente of zij medewerking wil verlenen aan het maatwerkvoorschrift. Er kan dus niet met zekerheid worden gezegd dat daadwerkelijk het maatwerkvoorschrift aan u wordt verleend en zo ja, welke voorwaarden aan het maatwerkvoorschrift worden gekoppeld.

Verleent de gemeente aan u het maatwerkvoorschrift, dan is dit een besluit waartegen rechtsmiddelen open staan. Dit betekent dat omwonenden bezwaar en beroep kunnen aantekenen tegen dit besluit. Het kan dus zijn dat het verlenen van een maatwerkvoorschrift onderwerp wordt van een gerechtelijke procedure.

Bent u een milieuvergunningplichtig bedrijf? Lees dan hier wat u moet doen
Het kan zijn dat voor uw activiteiten geldt dat het soms niet anders kan dan dat buiten wordt gestraald, gelast en/of mechanisch of thermisch wordt bewerkt. Als dit het geval is, dan zal in uw milieuvergunning een voorschrift zijn opgenomen dat toestaat dat u buiten deze activiteiten, al dan niet onder bepaalde voorwaarden, uitvoert. Beschikt u over een milieuvergunning met een dergelijk voorschrift, dan hoeft u niets te doen. Dit voorschrift blijft gelden onder de nieuwe wetgeving.

Voert u dergelijke activiteiten buiten uit maar is er geen voorschrift in uw vergunning opgenomen die de buitenactiviteiten omschrijft en toestaat? Dan is dit eigenlijk in strijd met uw huidige vergunning en daarmee ook met de nieuwe wetgeving. Wilt of moet u toch buiten die activiteiten uitvoeren? Dan moet u een aanvraag doen tot wijziging van uw milieuvergunning. In de wijzigingsaanvraag moet in ieder geval kunnen worden onderbouwd waarom de buitenactiviteiten noodzakelijk zijn. Het laten wijzigen van uw milieuvergunning door de gemeente is overigens niet kosteloos, u moet hiervoor een vergoeding (leges) betalen.

Let op: Het is uiteindelijk aan de gemeente of zij medewerking wil verlenen aan deze wijziging. Er kan dus niet met zekerheid worden gezegd dat daadwerkelijk uw milieuvergunning wordt gewijzigd en zo ja, welke voorwaarden aan de wijziging worden opgenomen.

Wijzigt de gemeente uw milieuvergunning, dan is dit een besluit waartegen rechtsmiddelen open staan. Dit betekent dat omwonenden bezwaar en beroep kunnen aantekenen tegen dit besluit. Het kan dus zijn dat de wijziging van de vergunning onderwerp wordt van een gerechtelijke procedure.

Denkt u een maatwerkvoorschrift nodig te hebben? Dien z.s.m. een aanvraag in!
De procedure voor het verkrijgen van een maatwerkvoorschrift kan maanden in beslag nemen.

Indien de vermelde buitenwerkzaamheden noodzakelijk zijn voor uw activiteiten, is het van groot belang dat u voor 1 januari 2026 over dit maatwerkvoorschrift beschikt.

Heeft u het maatwerkvoorschrift bijvoorbeeld aangevraagd in december 2025 maar is het maatwerkvoorschrift nog niet verleend? Dan mag u vanaf 1 januari 2026 uw buitenwerkzaamheden niet meer uitvoeren totdat u daadwerkelijk over het maatwerkvoorschrift beschikt.

Let op: een bezwaar en/of  beroepschrift kan het verleende maatwerkvoorschrift aantasten. U bent pas echt zeker van uw maatwerkvoorschrift als er geen gerechtelijke procedure (meer) loopt.  Dergelijke procedures duren gemiddeld 1.5 jaar. Om op 1 januari 2026 zekerheid te hebben dat u uw buitenactiviteiten mag blijven uitvoeren is het dus extra belangrijk dat u z.s.m. een aanvraag indient.

De aanvraag doet u schriftelijk bij uw eigen gemeente. In uw aanvraag staan in ieder geval uw bedrijfsgegevens en de noodzaak voor het kunnen blijven uitvoeren van de buitenactiviteiten.

Onze adviseurs bestuursrecht kunnen u eventueel helpen bij het indienen van een aanvraag.

Uitzondering voor werken op locatie
Er zijn situaties waarbij werken op locatie de enige optie is. Denk aan werkzaamheden op een bouwterrein (bijvoorbeeld aan staalconstructies voor woningen of bruggen) of bijvoorbeeld  lasactiviteiten aan schepen die in de haven liggen. Voor die werkzaamheden kent het Bal een uitzondering. De verplichting tot binnen werken geldt voor die activiteiten op locatie niet. U heeft dan ook geen maatwerkvoorschrift nodig.

Vragen of meer informatie
Mocht u nog vragen hebben of wenst u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met een van onze adviseurs bestuursrecht via bj@metaalunie.nl of 030 - 605 33 44.