Als ondernemer weet ik hoe belangrijk zelfstandigen zijn voor onze economie. Ze brengen kennis, flexibiliteit en ondernemerschap en zijn onmisbaar in de maakindustrie. Toch zorgt de aangekondigde strengere handhaving door de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid voor veel onzekerheid bij zowel zzp’ers als opdrachtgevers. En terecht, want de gevolgen kunnen groot zijn.

De regels rondom zelfstandigheid zijn complex en onduidelijk. De Wet DBA zou helderheid moeten scheppen, maar heeft dat niet gedaan. Nu de Belastingdienst gaat handhaven, blijft de grote vraag: wanneer is iemand echt zelfstandig? Factoren zoals gezag, inbedding in de organisatie en ondernemersrisico spelen een rol, maar er is geen eenvoudige checklist. Een modelovereenkomst biedt geen garantie; de praktijk bepaalt hoe iemand wordt beoordeeld. Wie langdurig voor dezelfde opdrachtgever werkt, diens materialen gebruikt en instructies opvolgt, loopt het risico als werknemer te worden gezien.

Niet mals
De gevolgen zijn niet mals. Opdrachtgevers kunnen naheffingen en boetes krijgen, terwijl zzp’ers fiscale voordelen kunnen verliezen. Dat raakt niet alleen individuen, maar ook de hele sector. Bedrijven willen graag samenwerken met zzp’ers vanwege hun expertise en flexibiliteit, maar door de onzekerheid worden deze samenwerkingen soms onnodig stopgezet. In 2025 zal de Belastingdienst nog coulant zijn, maar vanaf 2026 worden er daadwerkelijk boetes opgelegd.

Wrang
Dit alles voelt wrang. Als ondernemer wil je simpelweg vertrouwen op de afspraken die je maakt met een zzp’er, zonder angst voor herkwalificatie achteraf. De maakindustrie heeft behoefte aan duidelijke, werkbare regels, zodat zelfstandigen kunnen ondernemen zonder vrees en opdrachtgevers zonder zorgen met hen kunnen samenwerken. Overigens: wanneer er echt sprake is van schijnzelfstandigheid moet dat aangepakt worden, maar niet ten koste van de echte zzp’er. Ondernemers snappen dat en nemen ook hun eigen verantwoordelijkheid. 

Zzp-webinar
Daarom is het cruciaal dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers zich goed voorbereiden. Heldere afspraken en een kritische blik op de werksituatie zijn noodzakelijk. Metaalunie begrijpt deze behoefte aan duidelijkheid en heeft een informatief webinar gemaakt te vinden op onze website. Hierin worden alle ins en outs van de zzp-problematiek en de nieuwe handhaving uitgelegd. Dit webinar is beschikbaar voor alle leden die zich willen wapenen voor wat er nu en straks op ze af komt.

Metaalunie wil graag in gesprek blijven met de politiek en de Belastingdienst om te komen tot de juiste definitie van wat wel of wat niet zzp is. En zo, in plaats van handhaven, echt op zoek te gaan naar structurele oplossingen. Zzp’ers verdienen beter – en wij als sector ook.

Mark Helder
Voorzitter Koninklijke Metaalunie