De MKB-maakindustrie staat voor een forse uitdaging: een structureel tekort aan goed opgeleide vakmensen. Bij steeds meer bedrijven ontbreekt het vaak aan voldoende handen om het werk uit te voeren. Breman Machinery en Breman Bending bv uit Genemuiden pakt dit probleem aan door scholing en ontwikkeling centraal te stellen in hun strategie. Directeuren Gijsbert Kamp en Niek Breman delen hoe ze jongeren, zij-instromers en ervaren medewerkers klaarstomen voor de toekomst. Mark Helder, voorzitter van Koninklijke Metaalunie is ook aangeschoven in Genemuiden en ziet hun aanpak als een voorbeeld voor de sector. Hij pleit voor meer samenwerking om het vakmanschap te versterken.

Bij Breman Machinery en Breman Bending is het aanpakken van het tekort aan vakmensen een prioriteit. “Het tekort is zo groot dat je niet kunt wachten tot vakmensen vanzelf instromen”, legt Kamp uit. “Daarom leiden we jongeren, zij-instromers en onze eigen medewerkers actief op. Vakmanschap is de basis van alles.” Breman benadrukt dat scholing verder gaat dan het invullen van vacatures. “We willen mensen een toekomst geven in ons bedrijf”, zegt hij. “Dat begint met een goede start, met leren in de praktijk en begeleiding die aansluit bij wat er nodig is.”

Breman investeert in uitgebreide opleidingsprogramma’s, waarbij medewerkers worden getraind in nieuwe technieken en persoonlijke vaardigheden zoals communicatie. Dit zorgt ervoor dat ze niet alleen beter worden in hun vak, maar zich ook betrokken voelen bij het bedrijf. Helder prijst deze aanpak. “Breman laat zien dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen”, zegt hij. “Tijdens een bijeenkomst met de MBO Raad benadrukte ik dat MKB-maakbedrijven en onderwijs samen de kloof tussen theorie en praktijk moeten overbruggen.
Breman doet dat al door kennis te delen met scholen, en jongeren te laten zien hoe uitdagend techniek is.”

Vakmanschap voor de toekomst
Breman Machinery en Breman Bending zetten sterk in op het enthousiasmeren van jongeren, die vaak niet weten hoe veelzijdig techniek is. “We merken dat jongeren wel nieuwsgierig zijn, maar het vak nog niet goed kennen”,
vertelt Kamp. “Door ze direct in de praktijk te laten meedraaien, ervaren ze hoe mooi het is om iets te maken.” Een voorbeeld is een project waarbij vmbo-leerlingen onder begeleiding werkten aan een technische opdracht. “Na een paar weken zien ze de mogelijkheden en kunnen ze zelfstandig iets maken”, legt Kamp uit. “Eén leerling, aanvankelijk onzeker, is nu een gemotiveerde stagiair die trots is op zijn werk.” Breman organiseert ook gastlessen en praktijkdagen om jongeren te bereiken. “Als ze zien wat ze kunnen bereiken, komt de trots vanzelf”, vertelt Breman. “Dat gevoel houdt ze gemotiveerd om in de techniek te blijven.”

Helder ziet dit als een kans voor de sector. “Veel jongeren kiezen voor andere richtingen, maar techniek is minstens zo toekomstgericht. Met praktijkgerichte initiatieven zoals die van Breman kunnen we het imago van het vak verbeteren. Dat vraagt ook om een stevige basis in rekenen en taal, waar we samen met mbo-opleidingen aan werken.”
Scholing beperkt zich niet tot nieuwkomers. Ook ervaren medewerkers blijven zich ontwikkelen, omdat techniek voortdurend verandert. “Wie twintig jaar geleden begon, kan niet meer teren op die kennis alleen”, licht Kamp toe. “Daarom stimuleren we dat mensen zich blijven ontwikkelen, zowel in techniek als in soft skills.” Een voorbeeld is een interne cursus waarin medewerkers leerden om nieuwe technieken toe te passen in een groot project. Een medewerker met jaren ervaring kon na deze training zelfstandig complexere taken uitvoeren, wat zijn werkplezier vergrootte. “Opleiden is een investering die zich terugbetaalt in loyaliteit en kwaliteit”, aldus Breman.

Leven Lang Ontwikkelen cruciaal
Helder benadrukt het belang hiervan. “Een Leven Lang Ontwikkelen is cruciaal in de MKB-maakindustrie”, zegt hij. “Bedrijven zoals Breman, die investeren in scholing, lopen voorop. Dit trekt nieuw talent aan en houdt bestaande vakmensen gemotiveerd.” De aanpak van Breman wordt mogelijk gemaakt door hun structuur als familiebedrijf. “We kijken naar de lange termijn”, legt Breman uit. “We hoeven geen snelle winst te laten zien aan aandeelhouders, wat ons ruimte geeft om te investeren in mensen. Ook als het rendement pas later komt.” Kamp vult aan: “Die continuïteit maakt het makkelijker om strategisch te kiezen voor opleiden. Het is onderdeel van wie we zijn.” Deze visie trekt ook nieuw talent aan. Breman: “Mensen merken dat we een stabiele, betrokken werkgever zijn. Dat helpt in een krappe arbeidsmarkt.”
 

‹‹ Onze mensen zijn het hart van ons bedrijf ››

Voor Helder is Breman een voorbeeld van hoe het kan. “Het personeelstekort treft de hele MKB-maakindustrie”, zegt hij. “Er is werk genoeg, maar er zijn te weinig vakmensen. Breman laat zien dat je zelf het verschil kunt maken door scholing serieus te nemen. Door te investeren in scholing versterk je niet alleen je eigen bedrijf, maar ook het imago van de sector, wat nieuw talent aantrekt en vakmensen trots houdt.” Effectieve scholing vraagt om samenwerking met mbo- en hbo-opleidingen en brancheorganisaties. “We hebben goede contacten met scholen, maar het curriculum sluit niet altijd aan op de praktijk”, vertelt Kamp. “Daarom bouwen wij die brug, door kennis te delen en af te stemmen wat onze mensen nodig hebben.” Helder pleit voor meer sectorbrede samenwerking. “Concurrentie houdt ons scherp, maar voor vakmensen hebben we een gedeeld belang”, zegt hij. “Bij Metaalunie maken we ons sterk voor betere afstemming. We moeten ook open praten over basisvaardigheden zoals rekenen en taal, die vaak een drempel vormen. Door dit te ondersteunen, zoals Breman doet, maken we de sector inclusiever.”

Botsen op de arbeidsmarkt
Het tekort aan vakmensen remt de groei van de MKB-maakindustrie. “Bedrijven willen groeien, maar botsen op de arbeidsmarkt”, zegt Helder. “Daarom legt Metaalunie nadruk op instroom, behoud en scholing.” De behoefte aan goed opgeleide technici is urgenter dan ooit. “Daarom investeren we structureel in opleidingen om onze continuïteit te waarborgen”, vindt Breman. Stabiel overheidsbeleid is daarbij cruciaal. “Ondernemers die in scholing investeren, moeten kunnen rekenen op stabiliteit”, zegt Helder. “Wisselende regels helpen niet. Een helder speelveld geeft vertrouwen om door te pakken.” Breman sluit zich aan: “We steken veel tijd in opleidingen. Als de overheid het belang van de technieksector op allerlei vlakken erkent en consequent ondersteunt, wordt onze sector aantrekkelijker voor jongeren, die dan kunnen kiezen voor een stabiele toekomst.”

‹‹ Effectieve scholing vraagt om samenwerking ››
 

Ondanks de uitdagingen overheerst bij Breman trots. “Het mooiste is een leerling die uitgroeit tot een vakman, en met glimmende ogen vertelt wat hij kan”, zegt Kamp. Een jonge medewerker voltooide onlangs een technisch project en straalde van trots toen het werk klaar was. Kamp: “Daar doen we het voor”. Breman vult aan: “Onze mensen zijn het hart van ons bedrijf. Hun vakmanschap is onze kracht.” Helder, tot slot: “Maak scholing geen bijzaak, maar een kernactiviteit. Breman bewijst dat het werkt. Door te investeren in vakmanschap, versterken we de hele MKB-maakindustrie en houden we de sector sterk en toekomstgericht.”