Iedereen komt een keer aan de beurt, zeggen ze toch? Nou, nu was het mijn beurt. Een van mijn kinderen kreeg een gevaarlijke infectie. Kort daarop werd mijn vader ernstig ziek. En natuurlijk laat je dan alles uit je handen vallen en sta je voor ze klaar.

Knop om en in de mantelzorgmodus. Ik rijd van huisarts naar specialist, informeer vrienden en familie, kook voor twee huishoudens, maak afspraken met thuiszorgmedewerkers en docenten en bied tussendoor een troostende schouder aan wie die nodig heeft. Mijn werk komt op de tweede plaats, mijn eigen behoeften bungelen onderaan mijn prioriteitenlijst.

Wat zag het leven er anders uit, even geleden. Mijn kroost was boven de 10 en had me steeds minder nodig. Met als gevolg: meer tijd voor mij. En, eerlijk is eerlijk, daar had ik best naar uitgekeken. Na jaren in standje praktisch – even diep ademhalen en doorrr – voelde de lucht in mijn agenda als een enorme luxe. En wat ik met die vrije uren ging doen, dat wist ik al: ik zou een opleiding gaan volgen. Ik wilde mijn brein weer laten werken, andere mensen ontmoeten en nieuwe inzichten opdoen.

Behoeftepiramide van Maslow
Voor een mens in staat is tot zelfontplooiing, moet eerst aan allerlei andere behoeften zijn voldaan. Dat maakte klinisch psycholoog Abraham Maslow in 1943 inzichtelijk met zijn model van de behoeftepiramide. Kort door de bocht: leren wordt lastig, zolang lichamelijke behoeften zoals slaap en gezondheid en psychische noden zoals veiligheid, zekerheid en waardering niet zijn vervuld.

Als O&O-believer hamer ik altijd op het belang van een leven lang ontwikkelen. Maar nu merk ik zelf hoe lastig dat is, als de omstandigheden niet meewerken. In deze periode van slaaptekort en onzekerheid over de gezondheid van mijn naasten kan ik mijn opleidingswens maar beter even parkeren. “Gewoon” mijn werk doen biedt – naast het mantelzorgen – al genoeg uitdaging. Elke dag is weer een prioriteitenpuzzel en daarin passen niet de aandacht en de rust die een opleiding vereist.

Opleiden en ontwikkelen vergen dus allerlei condities. Bij OOM vatten we die samen onder de noemer “leercultuur”. Als werkgever kun je bij ons terecht voor advies om de leercultuur in je bedrijf te versterken. Maar ik realiseer me nu, dat soms zelfs de meest ideale omstandigheden voor opleiden en ontwikkelen geen garantie bieden voor een succesvolle leerervaring. Er kunnen zich altijd situaties voordoen waarin leren niet lukt.

De zomervakantie is in aantocht, met vrije tijd en ruimte voor reflectie. Die ga ik gebruiken om mijn persoonlijke behoeftepiramide zorgvuldig te restaureren. Dat betekent bijslapen, extra hulp inschakelen en plannen maken. Zodat ik – fingers crossed – dit najaar wel met een opleiding kan beginnen.

JOLANDA JANSSEN
HOOFD BELEID OOM