Voor ondernemers in de MKB- maakindustrie is het verminderen van regeldruk een cruciaal onderwerp. Wet- en regelgeving kunnen namelijk een behoorlijke last vormen voor de dagelijkse bedrijfsvoering. In het regeerprogramma kondigt kabinet Schoof dan ook aan de regeldruk voor bedrijven terug te willen dringen en het eenvoudiger te maken om aan regels te voldoen. De doelstelling is dat de regeldruk voor ondernemers merkbaar daalt gedurende deze kabinetsperiode, zodat ze zich beter kunnen richten op hun primaire processen. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) speelt een belangrijke rol bij het beoordelen van nieuwe regelgeving en het voorkomen van onnodige administratieve lasten.

‘Het Adviescollege toetsing regeldruk beoordeelt wet- en regelgeving op de gevolgen voor de regeldruk, voordat deze wordt voorgelegd aan de ministerraad en het parlement’, legt ATR-voorzitter Marijke van Hees uit. ‘Onze taak is om in een vroege fase van het wetgevingsproces te kijken naar de impact op regeldruk. We stellen vier kernvragen: is de wet nuttig en nodig? Zijn er alternatieven die zonder wetgeving hetzelfde doel kunnen bereiken? Is de regelgeving praktisch uitvoerbaar voor de betrokken partijen? En tot slot, wat zijn de kosten en administratieve lasten die voortvloeien uit de nieuwe wet?’ ATR adviseert vervolgens de betrokken minister op basis van deze vier vragen. Dit kan leiden tot verschillende oordelen: soms geeft ATR groen licht, soms adviseert het aanpassingen en in sommige gevallen raadt het college zelfs aan om een wet helemaal niet in te dienen.

Opvolging negatieve adviezen
Van Hees benadrukt dat het opvolgen van ATR- adviezen uiteindelijk een politieke keuze is. ‘We zien vaak pas op de lange termijn of een wet wordt aangepast op basis van ons advies’, vertelt ze. ‘Ministeries zijn verplicht om te verantwoorden wat ze met ons advies doen, vooral bij negatieve adviezen. In de praktijk gebeurt dit niet altijd goed, hier letten we steeds scherper op.’ Het is belangrijk dat negatieve adviezen serieus worden genomen. Ministeries moeten duidelijk maken waarom ze een advies naast zich neerleggen en welke wijzigingen ze eventueel hebben doorgevoerd. Van Hees vindt dat deze verantwoording essentieel is voor een transparant wetgevingsproces.

‹‹ Het verminderen van regeldruk is een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid, brancheverenigingen en individuele bedrijven ››

De grootste knelpunten Brancheverenigingen, zoals Koninklijke Metaalunie, spelen volgens ATR een cruciale rol in het proces van regeldrukvermindering. ATR-secretaris Rudy van Zijp geeft aan: ‘Brancheorganisaties kunnen helpen door signalen vanuit hun sector door te geven. Dit zorgt ervoor dat wij bij ATR gerichte adviezen kunnen geven die specifiek zijn voor een sector, zoals de metaalindustrie. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft eerder al gewerkt met zogenaamde
indicatorbedrijven in verschillende sectoren, die laten zien waar de grootste knelpunten liggen.’ Het is van belang dat de MKB-maakindustrie actief input levert bij nieuwe wetsvoorstellen, bijvoorbeeld door deel te nemen aan mkb-toetsen of internetconsultaties. Van Zijp: ‘Door ervaringen vanaf de werkvloer te delen, krijgen wij een goed beeld van de praktische uitvoerbaarheid van wetten. Dit helpt om ervoor te zorgen dat nieuwe regelgeving proportioneel en werkbaar blijft.’

Europese regelgeving en de nationale koppen Veel wetgeving die in Nederland wordt ingevoerd, heeft zijn oorsprong in Europese regelgeving. Van Hees legt uit: ‘ATR beoordeelt ook de nationale implementatie van Europese regelgeving. Soms voert Nederland strengere regels in dan wat Europa vraagt, wat leidt tot extra regeldruk. Deze zogenaamde nationale koppen toetsen wij. Als ze onnodig belastend zijn, adviseren wij om ze te schrappen of te versoepelen, vooral voor kleinere bedrijven. Dit moet het kabinet helpen om geen onnodige nationale koppen in te voeren.’ Een recent verzoek van de Tweede Kamer vraagt ATR om een onderzoek te doen naar de meest belastende Europese regels. Van Hees: ‘Dit onderzoek biedt ons de kans om in kaart te brengen welke Europese wetgeving ondernemers in Nederland het meest belast. We verwachten begin volgend jaar met een rapport te komen dat deze knelpunten in kaart brengt.’

 
Regeldruk en kleine bedrijven: maatwerk is de sleutel
Voor kleinere bedrijven in de MKB- maakindustrie kan de regeldruk vaak zwaarder wegen dan voor grotere bedrijven. Zij missen vaak de capaciteit en middelen om aan complexe regelgeving te voldoen. Van Zijp benadrukt: ‘We pleiten regelmatig voor lichtere regelgeving voor kleinere bedrijven. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat er minder vaak controles plaatsvinden of dat de rapportage-eisen worden verlicht.’ Van Zijp wijst erop dat maatwerk soms noodzakelijk is, maar hij waarschuwt: ‘Maatwerk betekent niet dat elk bedrijf zijn eigen regels heeft. Het moet werkbaar blijven voor iedereen. We pleiten voor het omdraaien van het denkproces: kijk eerst wat nodig is voor kleinere bedrijven en pas indien nodig de regelgeving aan voor grotere bedrijven. Think small first dus.’

Stapeling van regelgeving groeiend probleem Een terugkerend thema binnen ATR is de toenemende complexiteit door de stapeling van regelgeving. Van Hees geeft aan dat nieuwe regels vaak bovenop bestaande regels komen, wat voor bedrijven leidt tot meer administratieve lasten en kosten. ‘We hebben in het verleden meerdere keren gewezen op de gevaren van deze stapeling. Het is belangrijk dat de overheid niet alleen kijkt naar nieuwe regels, maar ook naar bestaande regelgeving, om te zien waar die vereenvoudigd kan worden’, aldus Van Hees. Daar is volgens haar de komende tijd meer aandacht voor nodig. ‘Dat is misschien ook wel een punt waar jullie zelf nog eens naar kunnen kijken. In welke mate speelt dat in jullie sector?’

Actieve betrokkenheid
Van Zijp benadrukt het belang van actieve betrokkenheid van ondernemers uit de MKB-maakindustrie bij het verminderen van regeldruk. ‘We roepen bedrijven op om deel te nemen aan mkb-toetsen en internetconsultaties. Als er geen input komt vanuit de sector, missen wij waardevolle informatie die ons helpt om gerichte adviezen te geven. Het is ook belangrijk om signalen door te geven wanneer Europese regelgeving disproportioneel belastend is voor ondernemers. Deze informatie kunnen wij meenemen in onze adviezen aan de overheid.’ Van Hees voegt toe dat Metaalunie hierbij een belangrijke brug kan slaan tussen de sector en de overheid. ‘Via Metaalunie kunnen we signalen verzamelen over welke regels het meest belastend zijn voor de metaalindustrie. Dit kan bijdragen aan onze onderzoeken en advisering.’

De sleutel tot succes
Het verminderen van regeldruk is een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid, brancheverenigingen en individuele bedrijven. Van Hees en Van Zijp benadrukken dat de samenwerking tussen deze partijen essentieel is om tot werkbare oplossingen te komen. Van Hees: ‘ATR adviseert, maar het is aan de ondernemers en brancheverenigingen om hun ervaringen te delen en bij te dragen aan het proces. Alleen door gezamenlijke inspanningen kunnen we de regeldruk in de MKB-maakindustrie verminderen. Voor ondernemers in de MKB-maakindustrie ligt de sleutel tot succes in actieve betrokkenheid en het benutten van de beschikbare kanalen om invloed uit te oefenen op nieuwe en bestaande wetgeving. Het advies van ATR is duidelijk: denk mee, deel ervaringen en draag bij aan een werkbare toekomst voor de sector.’